-Η κατάργηση της δημοκρατίας. Μια σοβαρή αποεπένδυση.

Με ποιον τρόπο μεταφέρεις σε έναν άνεργο, χωρίς επίδομα και με διακοπή της ασφάλισης του, τα χαρμόσυνα νέα για την για πολλοστή φορά σωτηρία της χώρας; Λέγοντας του, ενδεχομένως, ότι αν σήμερα καταφέρει μόνος να μην πεθάνει, είναι κάπως πιθανό να έχει την ευκαιρία να επιζήσει και στο μέλλον;

Βρισκόμαστε πλέον σε κατάσταση βαθιάς σύγχυσης. Ποια είναι η έννοια του όρου "χώρα"; Ποιους περιλαμβάνει και ποιους αφήνει απ' έξω; Με ποια κριτήρια το κάνει αυτό; Ποια είναι η έννοια του δημοσίου συμφέροντος, η διαρκής εκβιαστική επίκληση του οποίου αποτελεί πλέον την μόνη νομιμοποιητική και αιτιολογική βάση για την κάθε πράξη της κρατικής εξουσίας; Και ποιος ελέγχει την συνδρομή του; Ποιους περιλαμβάνει αυτό το συμφέρον και ποιους αφήνει απ' έξω. Με ποια κριτήρια; Τι είναι ο δήμος και πως μοιράζονται τα βάρη της εξυπηρέτησης των αναγκών του; Ποιος είναι ο τρόπος για την βιώσιμη συγκρότηση του;

Τα τελευταία υπολείμματα της ούτως ή άλλως νόθας δημοκρατίας μας καταλύονται με ταχύ ρυθμό. Η επίσημη δικαιολογία, μια δικαιολογία πολύ απλοϊκή και πολύ εύπεπτη, είναι πως καταλύονται για την σωτηρία της χώρας.

Η βουλή δεν βουλεύεται, επειδή μια κακή απόφαση της μπορεί να προκαλέσει την καταστροφή. Η δικαιοσύνη δεν δικάζει, επειδή η εφαρμογή του νόμου μπορεί να έχει δυσάρεστες συνέπειες. Ο Τύπος δεν ενημερώνει επειδή η αλήθεια μπορεί να γίνει επικίνδυνη στα χέρια των κακόβουλων. Και κανείς δεν κατανοεί ότι όλα αυτά συνιστούν θεμελιώδεις και τραγικές αντιφάσεις. Επειδή η χώρα δεν μπορεί παρά να είναι το όλον. Και το όλον υπηρετείται μόνον μέσω της δημοκρατίας. Της αλήθειας και του ισότιμου χειρισμού των μερών του, με σεβασμό στους κανόνες και στην αρχή της αναλογικότητας. Εάν, βέβαια, θέλει να παραμένει συμπαγές και βιώσιμο.

Όσοι επιπόλαια επιχαίρουν σήμερα, -αλλά και μέμφονται αυτάρεσκα για μεμψιμοιρία αυτούς που δυσπιστούν-, δεν αντιλαμβάνονται ότι η απελευθέρωση της ανεξέλεγκτης βίας είναι πλέον πολύ κοντά. Όχι της τυφλής βίας των μαζών και του όχλου, που συνηθίζουν να ειρωνεύονται, αλλά της θεσμικής και στοχευμένης βίας της ίδιας της κρατικής εξουσίας. Αυτής, στην οποία σήμερα εκχωρήθηκε με ελαφρότητα η δυνατότητα να αποφαίνεται μόνη για την συνδρομή του δημοσίου συμφέροντος.

Αυτοί που σήμερα έτυχε να περιλαμβάνονται όπως όπως στις περιπόθητες λίστες της σωτηρίας, διστάζουν να παραδεχθούν ή δεν μπορούν να δουν ότι βρέθηκαν σε αυτήν την ευνοϊκή θέση σχεδόν από αγαθή τύχη και χωρίς κριτήρια. Ξεχνούν, έτσι, ότι αύριο, από κακή τύχη αυτή τη φορά και πάλι χωρίς κριτήρια, μπορεί να καταταγούν στους εξαιρέσιμους, αν είναι αυτό που θα απαιτήσει η εξυπηρέτηση του περιστασιακού δημοσίου συμφέροντος, που θα εξακολουθήσει να ερμηνεύεται αυθαίρετα και να υπερέχει έναντι πάντων. Είτε τους περιέχει είτε όχι.

Μας είπαν να κάνουμε μεταρρυθμίσεις και εμείς, αντί να κοιτάξουμε στον βυθό, βαλθήκαμε να ανταλλάξουμε την ίδια την δημοκρατία με την δια διαταγμάτων κατάργηση των εισφορών υπέρ τρίτων, το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και ένα ολοκαίνουργιο φορολογικό νομοσχέδιο. Έτυχε το χωράφι που μας τρέφει να μείνει άγονο για μερικές χρονιές και μεις, αντί να το οργώσουμε, βιαστήκαμε να το εκχωρήσουμε, με ασυγχώρητη αφροσύνη, για να απολαύσουμε ένα προσωρινό αντίδωρο. Ας μην βιαστούν να πουν κάποιοι ότι η παρατήρηση αυτή αναπαράγει την μεταπολιτευτική μιζέρια και αποσκοπεί στην συντήρηση των στρεβλώσεων, που μας οδήγησαν εδώ. Επειδή ο λόγος είναι για το γιατί και για το πώς, που τις περισσότερες φορές είναι πολύ σημαντικότερα από το δια ταύτα. 

Η δημοκρατία εφευρέθηκε για να θεραπεύει τα προβλήματα που προσπαθούμε σήμερα να λύσουμε με την κατάργηση της. Η δημοκρατία είναι προσοδοφόρα επένδυση σε βάθος χρόνου. Εμείς την αγνοούμε και, άπληστοι όπως πάντα, δίνουμε πολλά για να πάρουμε σε άμεσο αντάλλαγμα πολύ λίγα. Είναι κάτι που σύντομα θα κληθούμε να πληρώσουμε ακριβά.

Tweet

-Ο μεσαίος δρόμος

Από την μια, ένας μάλλον αφελής νέος, που βρέθηκε στο άστρο του και χωρίς να αντιλαμβάνεται πόσο οι καιροί έχουν αλλάξει, δοκιμάζει καθιερωμένες συνταγές αναρρίχησης στην εξουσία, μιμούμενος τα πρότυπα που έτυχε να πετύχουν στο παρελθόν. Σε μια περίοδο που όλοι, ακόμη και οι πιο εύπιστοι, έχουν αντιληφθεί ότι λεφτά πια δεν υπάρχουν και ότι τίποτε από όσα υπόσχεται δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί. Το κοινό του, έτσι, αποτελείται από δύο κατηγορίες απελπισμένων, άρα τυφλών. Από εκείνους που κάποτε τα κατάφερναν και τώρα, που έχασαν τα πάντα, διαθέτουν την πολυτέλεια να ακουμπούν σε θολές ψευδαισθήσεις. Και από εκείνους που, είτε άμεσα είτε έμμεσα συνδεδεμένοι, σιτίζονταν σε βάρος του κράτους και σήμερα, βλέποντας ότι χάνουν τα άδικα κερδισμένα, που τόσο καιρό απολάμβαναν, κάνουν μια ύστατη απέλπιδα προσπάθεια, μήπως και ξεγελάσουν την ζωή και τα κρατήσουν. Το αποτέλεσμα δεν είναι άλλο από την δημιουργία και συσσώρευση μιας εκρηκτικής ύλης, που θα καταστρέψει πρώτα τους ίδιους τους δημιουργούς της και στην συνέχεια θα οδηγήσει την χώρα στο χάος και την καταστροφή.

Από την άλλη μεριά, οι γνήσιοι φιλελεύθεροι "μεταρρυθμιστές", όπως αρέσκονται οι ίδιοι να αποκαλούν τον εαυτό τους. Ένα από την φύση του ασυντόνιστο σύνολο οπαδών της απλοϊκής κοινωνικής μηχανικής, που προσκυνά τις θεότητες των αγορών και θεωρεί τους ανθρώπους αναλώσιμα αντικείμενα, στην διαδικασία μια φυσικής και μη αντιστρέψιμης πορείας εξατομικευμένης "ανάπτυξης". Γι' αυτούς το κόστος κάθε πράξης αποτυπώνεται στους αριθμητικούς δείκτες, που προκύπτουν ως αποτέλεσμα επεξεργασίας αλγορίθμων. Και αν υπάρχει κάτι που μπορεί να περιγραφεί με όρους αισθήματος ελευθερίας ή ικανοποίησης, με όρους απροσδιοριστίας με άλλα λόγια, αυτό ανήκει μόνον σε αυτούς, προσωπικά. Ο κόσμος τους είναι ένας κόσμος άπειρων κλειστών συμπάντων, που, μεταξύ τους, μπορούν να ανταλλάσσουν μόνον ύλη, χωρίς ποσοτικές προϋποθέσεις. Ένα ανθρώπινο σφαγείο. Σφαγείο με κανόνες, όμως.

Και οι δύο όχθες φιλοξενούν συγκροτημένες αφηγήσεις που, ενώ φαινομενικά διαφέρουν, μοιράζονται ένα θεμελιώδες κοινό χαρακτηριστικό. Τον υψηλό βαθμό εντροπίας. Αφού μπορούν να επιβιώνουν και να αναπαράγονται μόνον σε περιβάλλον επάρκειας διαθέσιμων νέων πόρων που προέρχονται από εξωτερικές πηγές. Αυτές είναι οι σχηματοποιημένες και ευδιάκριτες, συστημικές εναλλακτικές προτάσεις. Κάθε τι άλλο, διαφορετικό, υπνώττει, αδύναμο να ανακαλύψει τον εαυτό του, να τον περιγράψει και να εκφρασθεί.

Στην μέση ξεψυχάει το κυρίαρχο ακόμη πολιτικό σύστημα. Ένας θολός πολτός ανομίας, ανηθικότητας και παρασιτισμού, που συνεχίζει να επιβιώνει, επειδή, σε έναν λαό χωρίς φρόνημα και άμαθο σε ανατάσεις, που έχει μάθει να αρκείται στην επίφαση μιας επίπλαστης και ψεύτικης κανονικότητας, είναι αυτό που μπορεί να χειρίζεται κατά βούληση τους ανάπηρους θεσμούς και να δημιουργεί το άλλοθι της "νομιμότητας". Η ύπαρξη του κρέμεται από μια λεπτή κλωστή και το τελευταίο στήριγμά του πλέον είναι μια αόριστη απειλή θανάτου. Ως μήνυμα, δήθεν θετικό, μπορεί να εκπέμπει μόνον λευκό θόρυβο. Ένα συνονθύλευμα από ανόητους λεκτικούς εξωραϊσμούς, που κανείς πια δεν πιστεύει και, ακόμη περισσότερο, όσο περνάει ο καιρός, κανείς δεν ακούει ευχάριστα.

Η μόνη εφικτή λύση, η συγκρότηση της κοινωνίας σε ενιαίο σώμα, με οδηγό έναν κοινό ορισμό για την αξιοπρέπεια, με επιθυμία μετοχής, αυτοπεριορισμού και μοιράσματος, με κοινή συμφωνία για την έκτακτη ανταμοιβή εκείνων που θα δημιουργήσουν την περίσσεια του πλούτου, που θα σύρει μπροστά το σύνολο, μέσα σε ένα περιβάλλον υγιούς ανταγωνισμού και άμιλλας, με αποδεκτούς από όλους κανόνες, που θα θέτουν με σαφήνεια τα προς τα κάτω όρια, με τέτοιο τρόπο, ώστε να απελευθερώνονται από μεμψίμοιρους περιορισμούς οι υψηλοί ορίζοντες, δεν περιλαμβάνεται ακόμη σε καμία σοβαρή ατζέντα.

Ένα τέτοιο σύστημα έχει το πλεονέκτημα ότι μπορεί να ισορροπήσει και να παραμείνει συμπαγές ανεξάρτητα από την αφθονία και την ικανοποιητική αναπλήρωση των πόρων του. Επειδή η φύση και η σταθερότητα των σχέσεων των μελών του δεν ρυθμίζεται από αυτούς, αλλά επιτυγχάνεται με την εφαρμογή υπερβατικών κανόνων. Σε ένα τέτοιο σύστημα οι εισροές δεν αλλάζουν τις σχέσεις αλλά, αντίθετα, οι σχέσεις είναι αυτές που καθορίζουν την αμοιβαία επωφελή διανομή των εισροών, όταν οι τελευταίες υπάρχουν.

Οι λέξεις εκδικούνται. Γι' αυτό και η για πολλές δεκαετίες βαριά κατάχρησή τους, από πολιτικούς σχηματισμούς φαύλους και από ανθρώπους δόλιους και ανυπόληπτους, τις έχει ακυρώσει και έχει κάνει την εύληπτη περιγραφή αυτού του μέσου δρόμου μια πολύ δύσκολη υπόθεση. Η κατάργηση της εμπιστοσύνης δεν επιτρέπει την επικοινωνία, με την χρήση μιας γλώσσας, που, σε κάποιο βαθμό, δεν μπορεί παρά να έχει και ένα αόριστο περιεχόμενο. Και η εικόνα ενός κόσμου που δεν υπάρχει και που οραματιζόμαστε μόνο την δημιουργία του είναι αδύνατον να κοινωνηθεί χωρίς την χρήση μιας τέτοιας γλώσσας. Πρόκειται για μια εγγενή αδυναμία.

Δέσμιοι αυτού του ελλείμματος, κάποιοι, αναζητούν καταφυγή στην εύκολη δημαγωγία. Στην αναπαραγωγή των έτοιμων παραστάσεων, που διατηρούν μέσα τους από το πρόσφατο παρελθόν της δανεικής ευδαιμονίας. Άλλοι, εξίσου απλοϊκοί και ανυπόμονοι, αναζητούν το καινούργιο μέσα από μαθηματικές αποδείξεις και εγγυήσεις συναφούς μεθοδολογικής συνέπειας, επιχειρώντας να κωδικοποιήσουν τις σύνθετες και περίπλοκες έννοιες της σχέσης και της οφειλής προς την κοινότητα με πράξεις απλής αριθμητικής. Και οι υπόλοιποι παραδίδονται παράλυτοι και εθελόδουλοι μπροστά στην απειλή της καταστροφής, με την μοιραία ψευδαίσθηση ότι η τυραννία θα παραιτηθεί η ίδια από τα προνόμια της, υπακούοντας σε κάποιο ένστικτο αυτοσυντήρησης.

Δεν θα κάνουμε βήμα μπροστά αν δεν επανεφεύρουμε την γλώσσα μας και αν δεν επανακτήσουμε την χαμένη δυνατότητα επικοινωνίας. Μαθαίνοντας να χρησιμοποιούμε τις αόριστες έννοιες με τρόπο κοινά αποδεκτό. Αν δεν ξαναχτίσουμε και επανεποικήσουμε τον ερειπωμένο δημόσιο χώρο. Αν δεν επενδύσουμε στην εμπιστοσύνη. Τα υποδείγματα υπάρχουν, σε χώρες κοντινές μας και, ευτυχώς, φιλικές ακόμη. Έχουν πολλά ονόματα, αλλά, χάριν ευκολίας, μπορούμε να υιοθετήσουμε για ευκολία ένα από αυτά. Ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία.

Tweet

-Μήπως, επιτέλους, η Ευρώπη παρεμβαίνει πολιτικά;

Η ανυποχωρητη απαιτηση για απολυση δημοσιων υπαλληλων ειναι η πρωτη και μεχρι στιγμης η μονη πραγματικα σοβαρη παρεμβαση της Ευρωπης στο εσωτερικο της Ελλαδας, σε αμιγως πολιτικο επιπεδο. Σε αντιθεση με ολα τα υπολοιπα, που εχουν επιβληθει και που, απο την φυση τους, μπορουν λιγο πολυ να χαρακτηρισθουν ως συνθετη τεχνικη βοηθεια προς μια υπαναπτυκτη χωρα. 

Οι Ευρωπαιοι συμμαχοι μας, εχουν κατανοησει πλεον οτι το προβλημα της χωρας και αρα και το δικο τους δεν θα λυθει αν δεν ξεδοντιαστει το πολιτικο συστημα και αν δεν εξαφανιστουν σταδιακα απο προσωπου γης οι ανυποληπτοι μαφιοζοι που το επανδρωνουν. Γι' αυτο και θα επιμεινουν στις απολυσεις, επιδιωκοντας την υπονομευση της κομματοκρατιας και την πρωτη πραγματικα βαθια και ουσιαστικη μεταρρυθμιση, που δεν ειναι αλλη απο την καταργηση της σιωπηρης συμφωνιας τιμης μεταξυ των κομματων και της υπαλληλιας και το συνεπαγομενο ανοιγμα της πολιτικης στην κοινωνια, χωρις ορους συναλλαγης και εξαρτησης.

Την ημερα που θα απολυθει ο πρωτος υπαλληλος και θα καταρρευσει, εστω σε αρχικο συμβολικο επιπεδο, η μειζων εγγυηση της ανευ ορων μονιμοτητας, θα μπορεσουμε να μιλησουμε για το ξεκινημα της πορειας της ελληνικης κοινωνιας προς την χειραφετηση της. Ακομη και αν η πολιτικη ταξη διατηρησει το, ηδη, εξαιρετικα περιορισμενο αριθμητικα, προνομιο του ελεγχου των διορισμων, η υποσχεση που θα θεμελιωνει την αθλια δοσοληψια θα παψει να εχει τον χαρακτηρα του ισοβιου δεσμου και, υποκειμενη σε ενδεχομενη ανακληση, θα καταστει ανισχυρη. Η πολιτικη ταξη θα εχει χασει τοτε το πυρηνικο οπλο, με το οποιο εξασφαλιζει, μεσω του ασφυκτικου ελεγχου της διοικησης, την επιβολη και την μακροημερευση της. 

Σε πολιτικο επιπεδο, ομοιως, θα μπορει να προσμετρηθει και η μεσοπροθεσμη προοπτικη για την βελτιωση της λειτουργιας της κρατικης γραφειοκρατιας, μια και η δουλεια του υπαλληλου θα εξομειωθει σταδιακα με μια κανονικη απασχοληση, οπως αυτες του ιδιωτικου τομεα, και θα αρχισει να υποβαλλεται στην βασανο του ελεγχου κοστους αποδοσης. Τελος, το κερδος απο την μειωση της αισθησης της αδικιας, που κυριαρχει στον υπολοιπο πληθυσμο, ο οποιος, σε καιρο κρισης, κληθηκε να επωμισθει το δυσβαστακτο βαρος της συντηρησης του στρατου που διασφαλιζει την ισχυ του πολιτικου συστηματος, δεν θα ειναι αμελητεο. 

Ολα αυτα εν οψει του γεγονοτος οτι το βραχυπροθεσμο δημοσιονομικο οφελος απο τις απολυσεις δεν φαινεται να ειναι τοσο σημαντικο, ωστε να δικαιολογει την ανυποχωρητη επιμονη. Ενα τετοιο οφελος, αλλωστε, θα μπορουσε να ειχε εξασφαλισθει σχετικα ευκολα, μεσω μιας ασημαντης μονο αυξησης των περικοπων. Θα δουμε.

Tweet

-Η δεξιά, η αριστερά και ο πραγματικός κόσμος

Μιλούσα με έναν φίλο χθες, για τα πολιτικά, και μεταξύ άλλων αναφερθήκαμε και στην παιδεία. Πολιτικά πάντα. Δεν είμαστε ειδικοί.

Είπα λοιπόν, ως υπόθεση εργασίας: Ότι, μέσα σε ένα τερατώδες σχολικό συγκρότημα, σαν αυτό της Γκράβας, για παράδειγμα, -που όλοι θεωρούν μια τελειωμένη υπόθεση παραγωγής μετριότητας και περιθωρίου και το εγκαταλείπουν στην τύχη του-, υπάρχουν στατιστικά, κάθε δεδομένη στιγμή, ένα, δύο, τρία παιδιά με ξεχωριστή ευφυΐα, που συνήθως καταστρέφονται από το περιβάλλον, χαραμίζονται και όταν έρθει η ώρα προστίθενται και αυτά στον αδιάφορο σωρό των ασκόπως φωνασκούντων ενηλίκων. Πλούτος ασύλληπτος, που εγκαταλείπεται στην απαξίωση.

Καθήκον, λοιπόν, επιτακτικό της κοινότητας είναι να εντοπίζει αυτά τα παιδιά και να τους δίνει όλα τα απαραίτητα μέσα που θα τα οδηγήσουν στον δρόμο για τον οποίο τα προίκισε η φύση. Με τον τρόπο αυτό η συλλογικότητα δεν αποδίδει μόνον δικαιοσύνη αλλά, ταυτόχρονα, δρα ωφελιμιστικά και για την ίδια. Προάγει τον εαυτό της. Η δικαιοσύνη είναι συμφέρον, όσο και αν δεν φαίνεται έτσι με την πρώτη ματιά.

Μου απάντησε ότι αυτό είναι αριστερός λόγος. Του είπα ότι το κάνει δύο αιώνες τώρα με ιδιαίτερη επιμέλεια και επιτυχία και η αμερικάνικη κοινωνία, που δεν φημίζεται δα και για την αριστεροσύνη της.Ακολούθησε σιωπή μερικών δευτερολέπτων.

Τι είναι τελικά δεξιό και τι αριστερό; Πνιγόμαστε μέσα σε μια θάλασσα από ιδεοληψίες, που μας απομακρύνουν από την πραγματικότητα και επιμένουμε προσκολλημένοι σε μια δήθεν ιδεολογική καθαρότητα, που δεν υπάρχει παρά μόνον στην γόνιμη φαντασία μας.

Και στο τέλος, τι κάνουμε; Αναζητούμε τα "καλά μυαλά" που θα μας "υπηρετήσουν" στα σχολεία των βορείων προαστίων, -εκεί που μέχρι και οι "αριστεροί" ηγέτες συνηθίζουν να στέλνουν για σιγουριά τους βλαστούς τους-, και κατορθώνουμε έτσι να συντηρούμε μαζί με την μετριότητα και την διαιώνιση της αδικίας και των ταξικών διαφορών. Για τους συνηθισμένους νέους της σειράς, αυτούς που λέμε της "ευρείας μεσαίας τάξης", διατηρούμε την αποδοτική βιομηχανία παραγωγής άχρηστων πτυχίων και άνευ λόγου αποδιδόμενων διδακτορικών, από τα κατ' ευφημισμό πανεπιστήμια. Μένουμε έτσι καθηλωμένοι στον βυθό, αλλά αυτό μας επιτρέπει να διατηρούμε τα ανόητα στερεότυπά μας και να δίνουμε τροφή στις ψευτοϊδεολογικές μας διαμάχες, που μας κρατάν σε εγρήγορση και μας δίνουν υπόσταση.

Στις Γκράβες πηγαίνουν πότε πότε και "ψαρεύουν" κάτι τύποι από το ΜΙΤ, το Stanford και το Harvard. Ύστερα, και αφού τα προικισμένα παιδιά μας έχουν ήδη μπει στο αεροπλάνο, που θα τα οδηγήσει στις άλλες χώρες, εκεί όπου οι κοινωνίες συνηθίζουν να αποδίδουν το ίσο, οι εγχώριες εφημερίδες δημοσιεύουν τις εφηβικές τους φωτογραφίες και οι σοφοί μας δημοσιογράφοι γράφουν περισπούδαστα άρθρα, για το τι μπορεί να κατορθώσει αυτός ο λαός και για το πόσο μπορούν να ξεχωρίζουν, αν το θελήσουν, οι Έλληνες στο διεθνές πνευματικό στερέωμα.

Μετά, όλοι μαζί περήφανοι και ψυχικά πολύ ανανεωμένοι συνεχίζουμε τις ωραίες διαμάχες μας για την υπεροχή του φιλελευθερισμού και για την προοπτική του αριστερού κινήματος, στις δύσκολες εποχές που ζούμε. Για την εγγύηση που προσφέρει ο Σαμαράς απέναντι στον ανεύθυνο Τσίπρα, για το τρίτο μνημόνιο και τα εισοδήματα του λαού και άλλα τέτοια σπουδαία και εκτάκτως επείγοντα.

Προσωπικά δεν μπορώ να πάρω θέση, επειδή δεν ξέρω ακόμη αν είμαι δεξιός ή αριστερός.Γεγονός που περιορίζει όχι μόνον την σκοπιμότητα αλλά ακόμη και την δυνατότητα συμμετοχής μου στον δημόσιο διάλογο.

Tweet

-Τα πράγματα και το όνομα τους

"Στην συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας, αν επιτραπεί να λάβουν τον λόγο και βουλευτές, κάτι που δεν έχει ακόμη αποφασισθεί, … …".

Η συνέχεια του κειμένου είναι αδιάφορη. Μας φτάνει μόνο που σε μια φράση, -διατυπωμένη από "έγκυρο" έντυπο ενημέρωσης-, διακρίνεται αποτυπωμένο με οδυνηρή διαύγεια το θεμελιώδες πρόβλημα της χώρας. Το έλλειμμα κατανόησης των πραγμάτων, η πλήρης σύγχυση, η ατελής επικοινωνία. Αυτά που οδηγούν στην αδυναμία συμφωνίας, συνεργασίας, ομαλής συμβίωσης και, τελικά, στην διασφάλιση συλλογικής προοπτικής.

Ανυποψίαστος ο συντάκτης για το νόημα της λέξης "συνεδρίαση", την χρησιμοποιεί βιαστικά και επιπόλαια, όπως σχεδόν όλοι, ανάλογα με τις εικόνες με τις οποίες τον έχει εφοδιάσει, δεκαετίες τώρα, η φτωχή μας καθημερινότητα. Εν προκειμένω, εικόνες από την μάζωξη μερικών δεκάδων επαρχιωτών αξιωματούχων, που, αφού ακούσουν και χειροκροτήσουν όρθιοι την ομιλία του αρχηγού αγά, θα αποχωρήσουν ο καθένας για τις δικές του ασχολίες και δουλειές.

Συνεδρίαση, όμως, σημαίνει κάτι άλλο. Την συνάθροιση γύρω από ένα κοινό τραπέζι. Κάτι που σχετίζεται με την επιδίωξη του διαλόγου, την ανταλλαγή απόψεων, την συντεταγμένη προσπάθεια σύγκλισης. Και η ακύρωση του νοήματος της λέξης ακυρώνει εν τοις πράγμασι και τις παραστάσεις που την νοηματοδοτούν. Τις αφαιρεί ανεπαισθήτως από τον ορίζοντα μας. Η διαρκής έκθεση σε μια γλώσσα φτωχή μας απομακρύνει από τον κόσμο, όπως αυτός πραγματικά είναι. Η γλώσσα μπορεί να λειτουργεί και αντίστροφα, ειδικά όταν η χρήση της γίνεται για τον χειρισμό εννοιών αφηρημένων. Μπορεί να συρρικνώνει αντί να διευρύνει.

Το παράδειγμα είναι απλό, αλλά θα αντιληφθούμε την κρισιμότητα του ελλείμματος μας αν αναλογιστούμε άλλες λέξεις, που κατακλύζουν την καθημερινότητα μας. Λέξεις όπως δημοκρατία, ελευθερία, δικαιοσύνη, ισότητα, διαφάνεια, μεταρρυθμίσεις ή ακόμη πιο σύνθετα σχήματα λόγου, όπως οι, τόσο συνηθισμένοι στις μέρες μας, συνδυασμοί, "δεν θα υπάρξει άλλη περικοπή σε μισθούς και συντάξεις" και "η χώρα χρειάζεται ανάπτυξη". Αν αναλογιστούμε και αν κάνουμε την απαραίτητη αναγωγή.

Για να εκπληρώσει τον προορισμό του το σύμβολο θα πρέπει απαραίτητα να παραπέμπει τους παραλήπτες του στην ίδια ή περίπου στην ίδια παράσταση του κόσμου. Μόνο έτσι μπορεί να ξεκινήσει με αξιώσεις επιτυχίας μια απόπειρα επικοινωνίας. Ο τελικός προορισμός δεν μπορεί παρά να είναι η ταύτιση αυτών των παραστάσεων και άρα και του νοήματος. Όταν επιτευχθεί το παραπάνω διαπιστώνουμε συνήθως με έκπληξη ότι δεν απομένει άλλο πρόβλημα προς επίλυση.

Τελικά, ο κόσμος μας αποκαλύπτεται τόσο περίπλοκος όσο περίπλοκη είναι και η γλώσσα με την οποία είμαστε εφοδιασμένοι. Μπορούμε να διακρίνουμε και να περιγράψουμε τις λεπτές διαφορές μεταξύ δύο φαινομενικά ίδιων πραγμάτων μόνον εάν διαθέτουμε τα κατάλληλα, αφηρημένα γλωσσικά εργαλεία.

Αντίθετα, ο κόσμος μας φαίνεται απλός, όταν η γλώσσα μας είναι απλή. Τον "κατανοούμε" ασφαλώς, πλην όμως το κατορθώνουμε μόνοι, με όλους τους υπόλοιπους απέναντι μας.

Ας γίνει κοινή αγωνία το γεγονός ότι πριν από την συζήτηση για τα πράγματα τα ίδια πρέπει να προηγείται η συμφωνία για τα μέσα περιγραφής τους. Αλλιώς, είμαστε καταδικασμένοι να μείνουμε ξυλάρμενοι και προσευχόμενοι στην τρικυμία.

Tweet

-Αν δίναμε στην δημοκρατία μια ευκαιρία

Όταν γίνεται λόγος σχετικά, ο νόμος περί ευθύνης υπουργών και οι τόσες άλλες εκτρωματικές προβλέψεις του Συντάγματος, που εξουδετερώνουν περίτεχνα τους θεσμούς και ακυρώνουν κάθε δυνατότητα αυτοδιόρθωσης του συστήματος, αποδίδονται στην νομική ιδιοφυία ή στην βαθιά ανήθικη φύση του Βενιζέλου. Όπως το δει ο καθένας. Σωστότατο, αλλά μόνον εν μέρει. Διότι ο Βενιζέλος ήταν αυτός που τις εμπνεύσθηκε και τις πρότεινε.

Την εξουσία, όμως, να τις ψηφίσουν και να τις κάνουν θεμελιώδη νόμο του κράτους την είχαν κάποιοι άλλοι, που λέγονται βουλευτές. Αλλά, αυτοί, θεωρούνται συνήθως ανεύθυνοι, επειδή είθισται να λειτουργούν σαν κοπάδι, στα πλαίσια της κομματικής πειθαρχίας;

Το Σύνταγμα ορίζει ότι οι βουλευτές είναι εκπρόσωποι του έθνους και διαθέτουν απεριόριστο δικαίωμα γνώμης και ψήφου. Δεν αναφέρει πουθενά κάτι για την υποχρέωση τους να ευθυγραμμίζονται με τα κελεύσματα του αρχηγού και της κομματικής του παράγκας. Αυτό μάλιστα θα έπρεπε με βεβαιότητα να θεωρείται παράβαση καθήκοντος.

Το φαύλο πολιτικό σύστημα, όμως, είναι σοφά δομημένο, κάτω από τα ανυποψίαστα μάτια των αφελών ψηφοφόρων. Και δημιουργεί εκείνες τις συνθήκες που του επιτρέπουν, όταν η αρένα χρειαστεί αίμα, να είναι έτοιμο να δώσει στο πλήθος ένα, δύο, τρία εξιλαστήρια θύματα, που θα ξεπλύνουν τις αμαρτίες των υπολοίπων, για να επιτραπεί η συνέχειά του.

Ας παρακολουθήσουμε λοιπόν το σημερινό δράμα έχοντας υπ'  όψη μας αυτό. Διότι αν έρθει μια ακόμη συμφορά θα τρέχουμε αλαφιασμένοι στους δρόμους, απαιτώντας τον αποκεφαλισμό των κεφαλών. Έχοντας αφήσει τους άλλους, τους πραγματικά υπεύθυνους, ανενόχλητους στις υψηλές τους έδρες. Και μαζί με αυτούς ανέγγιχτο και το βαθύ μας πρόβλημα.

Η κομματική πειθαρχία δεν είναι εθνική στάση αλλά τεκμήριο απεμπόλησης ευθυνών και παράβασης όρκου. Και αυτό ανεξάρτητα από την σοβαρότητα των συνθηκών. Αντίθετα, μάλιστα, η έκτακτη κρισιμότητα της σημερινής κατάστασης κάνει την ανάγκη για την κατά συνείδηση κρίση και απόφαση ακόμη πιο επιτακτική.

Αναδείξαμε κάποιους με ελεύθερες και αβίαστες διαδικασίες και, τώρα, στην βαρύτερη ώρα, προσπαθούμε απεγνωσμένα να τους φιμώσουμε, επειδή θεωρούμε την ελεύθερη εκδήλωση του φρονήματος τους επικίνδυνη και ενδεχομένως μοιραία για την χώρα. Εάν πετύχουμε να τους κρατήσουμε σαν κοπάδι, όπως θέλουμε, και αν όλα πάνε κατ΄ευχήν θα τους δοξάσουμε και θα τους επανεκλέξουμε. Θα είναι επειδή στάθηκαν αρκετά άβουλοι. Αν, παρ' όλα αυτά, η συμφορά έρθει δεν θα μπορέσουμε να τους ζητήσουμε την ευθύνη. Επειδή, αυτοί, θα έχουν κάνει υπάκουα ότι τους είχαμε προστάξει. Και τότε θα τους εκλέξουμε για μια ακόμη φορά, για να ξαναρχίσουμε έναν νέο κύκλο. Κάνουμε δεκαετίες το ίδιο πράγμα.

Η δημοκρατία είναι άθλημα σκληρό και προϋποθέτει, πάνω από όλα, την ανάληψη ευθύνης, από τον κάθε έναν ξεχωριστά. Όταν αυτό δεν γίνεται το κόστος των αστοχιών επιμερίζεται άνισα και άδικα και, συνήθως, βαρύνει τους πιο αδύναμους και τους περισσότερο ανυποψίαστους. Και τότε η ποιότητα του πολιτεύματος χειροτερεύει ολοένα, κάνοντας την βία να φαίνεται πιο αποτελεσματική και προτιμότερη από τους άδειους και προσχηματικούς θεσμούς.

Τίποτε δεν γεννάται από το μηδέν και δεν υπάρχουν αυτόματες επαναφορές από την κόλαση στον παράδεισο. Υπάρχει ένα συσσωρευμένο κόστος που πρέπει πάντα να πληρώνεται. Και η δημοκρατία, όταν είναι γνήσια, διαθέτει τους κατάλληλους, σοφούς μηχανισμούς καταλογισμού και αυτοδιόρθωσης. Στοιχίζουν, βέβαια, αλλά το αποτέλεσμα τους είναι σταθερό και διαθέτει ηθικό έρεισμα και διάρκεια. Δεν επαναλαμβάνει κανείς τα λάθη του, όταν καταβάλλει αγόγγυστα το κόστος που τους αναλογεί και διδάσκεται από αυτά.

Η μόνη μας ευκαιρία, σήμερα, είναι να αφήσουμε την δημοκρατία να λειτουργήσει. Αν το κάνουμε αυτή θα μας δείξει τους πραγματικούς ενόχους και θα μας επιτρέψει να συνεχίσουμε ομαλά. Αν όχι θα δοκιμάσουμε τον εμφύλιο.

Όποιοι και αν είναι αυτοί, όσο μικροί κι αν είναι ας αφεθούν να ψηφίσουν κατά συνείδηση. Και μετά ας έρθουν να μας κοιτάξουν. Το Σύνταγμα είναι σοφό. Όταν εφαρμόζεται.

Tweet

-Η ανάγκη για ένα θεμελιώδες όραμα

Είναι πάντα εξαιρετικά ενδιαφέρον να διαβάζουμε παλιά, δικά μας κείμενα. Μπορεί να μην μας μαθαίνουν κάτι καινούργιο, κάτι από αυτά που κάθε μέρα συμβαίνουν, αλλά μας βοηθούν να δούμε πως και γιατί γίνονται τα πράγματα όπως γίνονται. Κατανοούμε τι δεν κάναμε σωστά, διαπιστώνουμε τι παραλείψαμε και εμπνεόμαστε για το τι πρέπει, ίσως, να κάνουμε από δω και μπρος.

Ξαναδιαβάζω, με αυτήν την ματιά, ένα κείμενο του 2004, που είχε γραφτεί τότε για το δημογραφικό πρόβλημα. Που αν δεν κάνουμε κάτι επειγόντως γι' αυτό, σήμερα κιόλας, κάτι βαθιά πολιτικό και εκτάκτως γενναίο, θα έρθει στην επιφάνεια με τραγικό τρόπο σε μερικά χρόνια από σήμερα, για να μας αποτελειώσει, την φορά αυτή, οριστικά. Αφήνοντας γυμνό το έθνος και βαθιά αμήχανους και απελπισμένους ακόμη και αυτούς τους υπερπατριώτες, που εξαντλούν τις συγκινήσεις τους βλέποντας κυματίζουσες σημαίες και παράσημα μεγαλόσχημων ενστόλων.

Επειδή πατριωτισμός είναι πριν και πάνω από όλα η προσήλωση στην διασφάλιση της συνέχειας. Η παράδοση της σκυτάλης. Μαζί με την ευγενή ιδέα, ο πατριωτισμός χρειάζεται καινούργια σάρκα και καινούργια κόκαλα. Ανάλωση αυτοθυσιαστική του παλιού, για χάρη του νέου, που θα γεννηθεί.

Το κείμενο θα μπορούσε να είχε γραφτεί και σήμερα. Ακολουθούν κάποιες περικοπές, παρακάτω:

******************************

 ... ... ...

Η επιθυμία τεκνοποίησης, ως αρχέγονη και πρωτεϊκή λειτουργία, είναι πρωτίστως αποτέλεσμα ανταπόκρισης του ατόμου στο αξιακό του σύστημα, ο δε βαθμός ανάπτυξης της αποτελεί συνάρτηση του αισθήματος ασφάλειας και προοπτικής που προσφέρει το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Οι οικονομικές συνθήκες ασκούν μικρή επίδραση στο πλέγμα αυτών των παραγόντων και ειδικότερα όταν αυτές αξιολογούνται μέσα στο πλαίσιο του, κυρίαρχου πλέον, καταναλωτικού μοντέλου, επιδίωξη του οποίου είναι η διαρκής δημιουργία νέων «αναγκών», η δημιουργία δηλαδή νέων τρόπων ανάλωσης των διαθέσιμων οικονομικών πόρων.

Η υιοθέτηση των παραπάνω σκέψεων οδηγεί αναπόφευκτα στο συμπέρασμα ότι η βελτίωση της ατομικής οικονομικής θέσης του πολίτη δεν οδηγεί σε αξιόλογη αύξηση της επιθυμίας του για απόκτηση απογόνων. Αντίθετα η επιθυμία αυτή ενισχύεται σημαντικά από την αίσθηση συμμετοχής σε μια κοινωνία που μπορεί να εγγυηθεί συνθήκες συνοχής και αλληλεγγύης και να εμπεδώσει μόνιμο αίσθημα ασφάλειας και προοπτικής. Τα οικονομικά ή άλλα εξατομικευμένα μέτρα, που έχουν σκοπό την αντιμετώπιση του δημογραφικού, μπορούν να είναι αποτελεσματικά μόνον εάν εφαρμοσθούν επικουρικά και εξειδικευμένα, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδιασμού, που κατ΄ αρχήν θα θεραπεύει τις θεμελιώδεις αιτίες του προβλήματος και θα εγκαθιστά πρωτογενώς την επιθυμία τεκνοποίησης.

Η συγκεκριμένη ανάγνωση δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί αισιόδοξη, αφού βάσει αυτής το δημογραφικό πρόβλημα συνιστά γενικευμένη και συστηματική κοινωνική νόσο, τα αίτια της οποίας πρέπει να αναζητηθούν στην αλλαγή του αξιακού συστήματος της κοινωνίας, στην κατάρρευση της συλλογικότητας, στην εξαλείψει της κοινοτικής συνοχής και αλληλεγγύης, στην επικράτηση του ατομικισμού και του εξοντωτικού ανταγωνισμού και στην μείωση του αισθήματος ασφάλειας και προοπτικής.

Η οικονομική διάσταση προκύπτει ως απότοκος όλων αυτών, στο μέτρο της επικράτησης της εσφαλμένης αντίληψης, σύμφωνα με την οποία τα παραπάνω εν ανεπαρκεία αγαθά έχουν μετατραπεί σε αγοραία προϊόντα, που ο κάθε ένας μπορεί να τα προμηθευθεί, ανάλογα με τις δυνατότητες του.

… … …

Κοντολογίς η πολιτική που πρέπει να ασκηθεί απέχει πολύ από του να μπορεί να χαρακτηρισθεί ως πολιτική ειδική για την αντιμετώπιση του δημογραφικού. 

Αντίθετα αποκτά χαρακτήρα συνολικού πολιτικού οράματος για την κοινωνία.

… … …

Εν όψει των παραπάνω η πανηγυρική εξαγγελία της ανασύστασης ενός νέου κοινωνικού κράτους συνιστά ύψιστη προτεραιότητα.

Το προτεινόμενο μοντέλο πρέπει να οριοθετεί με ακρίβεια το επίπεδο των δικαιωμάτων που θεωρούνται στοιχειώδη, και άρα τίθενται υπό την προστασία και την εγγύηση της κοινωνίας.

Να προσδιορίζει επαρκώς το σημείο ισορροπίας του ατομικού με το δημόσιο συμφέρον.

Να διακηρύσσει ότι στο πλαίσιο της παροχής βασικών υπηρεσιών, όπως η υγεία, η παιδεία ή η ασφάλεια, το κράτος δεν δρα ανταγωνιστικά με τους ιδιώτες, αλλά αντίθετα παρέχει αυτοτελώς και σε υψηλό επίπεδο τα αγαθά αυτά, ασκώντας αυτονόητη υποχρέωση του.

Και τέλος να εγγυάται πειστικά ότι ο ανταγωνισμός, που φυσιολογικά αναπτύσσεται μεταξύ των μελών μίας ανοικτής και φιλελεύθερης κοινωνίας, δεν ασκείται με όρους εξόντωσης του ασθενέστερου και επιβίωσης του ισχυρότερου.

Παρά το γεγονός ότι ο χρονικός ορίζοντας πλήρους υλοποίησης παρόμοιων εξαγγελιών είναι μακρύς, ή και αβέβαιος, τα αποτελέσματα της οραματικής αφομοίωσης τους από την κοινωνία είναι άμεσα ορατά. Πράγματι οι προσδοκίες που αναπτύσσονται μειώνουν την δυσπιστία, αυξάνουν την ανοχή, εξασφαλίζουν κλίμα συναίνεσης και καθιστούν την εφαρμογή των επί μέρους εξειδικευμένων πολιτικών ανεμπόδιστη.

… … … 

Πρέπει να σημειωθεί ότι για όλα τα παραπάνω η παρουσίαση απτών και μετρήσιμων αποτελεσμάτων είναι λιγότερο σημαντική από αυτή καθ΄ αυτή την αξιοπιστία και την πειστικότητα των σχετικών εξαγγελιών, αφού το βασικό ζητούμενο είναι η καλλιέργεια κλίματος συναίνεσης, η ανάπτυξη προσδοκίας και αισιόδοξης προοπτικής και εν υστάτη αναλύσει η ανάκτηση του ουσιώδους, που δεν είναι άλλο από την αρχέγονη χαρά της ζωής.

Tweet

-Θα μπορούμε μόνον όσα μπορούν αυτοί που βάζουμε μπροστά

Δημοσιογράφος μεγάλου γερμανικού μέσου μου μετέφερε τις εντυπώσεις που απεκόμισε από την προ ημερών συνέντευξη του κάπταιν Φου, της Cosco. Το λιμάνι του Πειραιά μεταμορφώθηκε πλήρως, λέει. Οι υποδομές πολλαπλασιάστηκαν, το κόστος κατρακύλησε, οι αποδόσεις εκτινάχθηκαν, η άρτια οργάνωση είναι εμφανής παντού. Ένας οργασμός δημιουργίας.

Αναρωτιέμαι, με θλίψη πραγματική. Δεν υπήρχε μια ομάδα Ελλήνων, 30, 40, 50 ανθρώπων, που θα μπορούσαν να οργανώσουν, να μανατζάρουν και να τρέξουν ένα τέτοιο πρόγραμμα; Από τον ιδιωτικό τομέα ή στελέχη ενός κράτους που λειτουργεί, δεν έχει σημασία. Να σχεδιάσουν, να φτιάξουν το λιμάνι, να το διοικήσουν και να πουλήσουν ακριβά το προνομιούχο οικόπεδο και τις άρτιες υπηρεσίες σε όποιον τα χρειάζεται; Ακόμη και αν αυτός είναι ο διάολος ο ίδιος.

Σίγουρα, αυτοί οι άνθρωποι υπάρχουν και είναι πολλοί, ικανοί να συμπτύξουν όχι μια αλλά πολλές ομάδες, που θα μπορούσαν να μεταμορφώσουν την Ελλάδα. Δεν τους ξέρει, όμως, κανείς, δεν τους χρειάζεται κανείς, δεν τους καλεί κανείς. Κάποιοι ήδη έφυγαν και άλλοι ετοιμάζονται να φύγουν. Κάποιοι θα μείνουν και θα υποφέρουν. Και σιγά σιγά θα συνηθίσουν.

 Επειδή οι θέσεις για τις οποίες θα ήταν κατάλληλοι είναι πάντα πιασμένες και ανήκουν στους κουμπάρους, τους γιούς, τις κόρες και τους πελάτες των αγάδων. Και στην χώρα θα γίνονται μόνον εκείνα τα λίγα, που μπορούν αυτοί, με τις περιορισμένες δυνατότητες. Τα παραπάνω ας λείπουν.

Πρέπει ίσως να το πάρουμε απόφαση. Διαλέξαμε αυτούς για να μας κυβερνήσουν και τώρα, στις πιο δύσκολες ώρες μας, συνεχίζουμε να τους διαλέγουμε για να μας σώσουν. Από δω και πέρα η ζωή μας, η θέση μας στον κόσμο, το μέλλον μας, θα είναι τόσο λίγα όσο λίγοι είναι και αυτοί, τα παιδιά τους και οι κουμπάροι τους. Η πραγματικότητα μας θα πρέπει να συρρικνωθεί, ίσα με το δικό τους, σπιθαμιαίο ανάστημα.

Tweet

-Στις λίστες η Ελλάδα αναστενάζει

Ωραία λοιπόν. Βρήκαμε, για μια ακόμη φορά, καινούργια δουλειά.

Ολόκληρη η κοινωνία ασχολείται πλέον με τα ονόματα στις περίφημες λίστες. Και ξέχασε, αναστατωμένη καθώς είναι, τους διεφθαρμένους χειριστές τους, τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ και τους υπόλοιπους ολετήρες, που μπορούν τώρα, παρέα με τον Σαμαρά και απαλλαγμένοι από τις όποιες ευθύνες, να συνεχίσουν ανενόχλητοι το θεάρεστο έργο της σωτηρίας της χώρας.

Οι διασταυρώσεις και οι πιστοποιήσεις της νομιμότητας των καταθέσεων εκατοντάδων συμπολιτών μας θα γίνουν στο διαδίκτυο, από τους χιλιάδες χρήστες. Και τα σχετικά αποτελέσματα θα ανακοινωθούν σε ειδική σελίδα ενός γκρουπ του Φέησμπουκ, που θα ιδρυθεί ειδικά για τον σκοπό αυτό. Μετά, όλοι μαζί, θα ψηφίσουμε ηλεκτρονικά για την ανάδειξη του μεγαλύτερου λαμόγιου και θα περιμένουμε με αγωνία το επόμενο σόου στις οθόνες μας.

Αντί να μας βασανίζει το καίριο ζήτημα, το μοναδικό που εμπίπτει στην δική μας σφαίρα ευθύνης, ως πολιτών και ως εκλογικού σώματος, και που αφορά την απόλυτη αυθαιρεσία της πολιτικής τάξης, τον χειρισμό των δημόσιων εγγράφων και υποθέσεων με τρόπο που προσιδιάζει μόνο στην μαφία, την χρήση των πανίσχυρων μηχανισμών του κράτους από άνομα ιδιωτικά, πολιτικά και επιχειρηματικά συμφέροντα, ασχολούμαστε παθιασμένα με το ασήμαντο κουτσομπολιό των ονομάτων.

Λες και είμαστε εμείς αυτοί που μπορούμε να ασκήσουμε την εξουσία της επιβολής του νόμου, που μπορούμε να διατάξουμε τις κατασχέσεις παράνομων προσόδων και που μπορούμε να επιβάλλουμε τα απαραίτητα πρόστιμα.

Επιμένουμε να μην μαθαίνουμε. Επιμένουμε να κοιτάμε αλλού από εκεί που πρέπει. Να χάνουμε συνέχεια το παιχνίδι. Να αγνοούμε ότι, στις δημόσιες υποθέσεις των δημοκρατιών, ο τύπος είναι η ουσία. Επειδή οι εντολείς μας διαθέτουν μόνον αρμοδιότητα και καμία απολύτως εξουσία.

Tweet

-Πολιτικές παιδαριωδίες

Δραματική έκκληση Σαμαρά. Ε, και; Σε ποιους απευθύνεται με την ξαφνική αυτή, με ετοιμόρροπα ελληνικά παιγμένη, νέα, φτηνή παράσταση;

Δεν είναι καθόλου σαφές. Αν απευθύνεται σε μας, τι θα μπορούσαμε ακριβώς να κάνουμε; Ίσως να βγαίναμε, με ελληνικές σημαίες, κορνάροντας στους δρόμους; Φοβάμαι, όμως, ότι δεν θα βοηθούσαμε πολύ. Είναι κι αργά άλλωστε. Αν απευθύνεται στους εκλεκτούς κυβερνητικούς εταίρους του, ποιος είναι άραγε ο λόγος που έκρινε ότι πρέπει να το κάνει δημόσια; Προσπαθεί μήπως να τους εκθέσει, μπροστά στους πανικόβλητους ομήρους; Να εκθέσει αυτούς, με τους οποίους, έχοντας κτίσει σχέσεις εμπιστοσύνης, όπως μας διαμήνυσε πριν λίγες μέρες από τις Βρυξέλλες, παλεύει χέρι χέρι για την σωτηρία της χώρας;

Και όλος αυτός ο πρώτος ενικός; Γνωρίζω, δεν κάνω πίσω, κρατάω το τιμόνι, σκέφτομαι, κοιτάζω μπροστά, προχωράω; Προς τι; Ο κόσμος γνωρίζει το πολιτικό εκτόπισμα και μάλλον δύσκολα θα πεισθεί. Το αντίθετο, ίσως.

Επί τρία χρόνια καλλιέργησε στην χώρα τον απόλυτο παραλογισμό. Ένα άκριτο ΟΧΙ στο μνημόνιο, -στην ουσία στην συνεργασία της Ελλάδας με τους εταίρους της-, ένα τυφλό ΟΧΙ, που αποτέλεσε έρεισμα για την γέννηση κάθε λογής μυθοπλασιών και συνωμοσιολογικών θεωριών και για την πλήρη απομάκρυνση της κοινής γνώμης από την πραγματικότητα. Παρεμπόδισε όσο μπορούσε την λήψη κάθε μέτρου που θα μπορούσε να βελτιώσει, έστω και λίγο, την δραματική και διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση της χώρας. Σαμποτάρισε συστηματικά κάθε προσπάθεια δημιουργίας ενός ενωτικού σχήματος, που δεν θα είχε τον ίδιο στην κορυφή. Έγινε τελικά πρωθυπουργός με την χρήση μιας απειλής καταστροφής και λέγοντας αποκλειστικά και μόνον ψέματα, σε αναγκεμένους και φοβισμένους ανθρώπους.

Ταξίδεψε στην Γερμανία και χωρίς να λάβει υπ΄ όψη του τις πολιτικές συνθήκες που ο ίδιος δημιούργησε στο εσωτερικό, παραπλάνησε την Μέρκελ, λέγοντας της ότι θα κάνει ακρίβώς ότι του πουν, για να εξασφαλιστεί, πρόχειρα, η συνέχιση της βοήθειας. Στο εσωτερικό, θα σκέφθηκε, θα τα βολέψουμε κάπως, όπως πάντα. Έχει ο Θεός. Τώρα, μπροστά σε μια πλήρως αποπροσανατολισμένη και απροετοίμαστη κοινή γνώμη, υποδεικνύει ως λογική, υπεύθυνη και εθνική στάση την εφαρμογή ακριβώς των αντίθετων από όσα έλεγε στο πολύ πρόσφατο παρελθόν και εκβιάζει, για μια ακόμη φορά, τον πολιτικό κόσμο και τους πολίτες, επικαλούμενος την σωτηρία της πατρίδας. Δεν έχει να επιδείξει ούτε μια θετική δράση σε κάποιον τομέα διαχειριστικό ή αναπτυξιακό.

Υπάρχει έστω και ένας εχέφρων πολίτης που εξακολουθεί να πιστεύει ότι ο άνθρωπος αυτός έχει άλλο κίνητρο δράσης και άλλο κριτήριο απόφασης εκτός από την όπως όπως παραμονή του στην πρωθυπουργία; Χωρίς σχέδιο, χωρίς πρόγραμμα, χωρίς άλλη, πέραν της προσωπικής, προοπτική, με ορίζοντα που δεν ξεπερνάει το τέλος αυτής ή της επόμενης εβδομάδας. Ότι αν αύριο πιστέψει ότι οι προσωπικοί του στόχοι του θα εξυπηρετηθούν από την υιοθέτηση μιας νέας, ακραίας, δήθεν εθνικά υπερήφανης αντιευρωπαϊκής στάσης, δεν θα το κάνει χωρίς ενδοιασμούς;

Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει μια φρικτή υποψία. Ίσως με την "δραματική" του δήλωση, ο πρωθυπουργός, να νομίζει ότι απευθύνεται στην κ. Μέρκελ. Αυτή είναι, όπως και να το δούμε, μια φρικτότατη υποψία.

Tweet

-Το Σύνταγμα

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ ενός δικαστή του Συμβουλίου της Επικρατείας και ενός δίκαιου (ή τέλος πάντων σοβαρού) ανθρώπου;

Ο πρώτος κάθεται μεσ' το σαλόνι, κοιτάζει γύρω του, τα έπιπλα και τα μπιμπλώ, χαϊδεύει τα παιδιά του και όταν τελειώσουνε στο Μέγκα οι ειδήσεις ερμηνεύει γραμματικά το άρθρο του Συντάγματος, που του' λαχε μπροστά του.

Ο δεύτερος δεν κάνει έτσι. Κοιτάζει ανήσυχα στον δρόμο, έξω. Και προσπαθεί να ερμηνεύσει συστηματικά την κάθε διάταξη. Πως; Μα, φυσικά, διαβάζοντας προσεκτικά και τις υπόλοιπες. Μέχρι την τελευταία.

Διότι στο όλον κρύβονται τα μυστικά του νόμου. Και στην κοινή θέα, στους δρόμους εκτίθενται.

Tweet

-Το ΔΝΤ κατά της εσωτερικής υποτίμησης. Και μετά;

Όπως η σημερινή γενιά των Γερμανών δεν φταίει για τα εγκλήματα των Ναζί, έτσι και η αυριανή γενιά των Ελλήνων δεν θα φταίει για τις αθλιότητες των πατεράδων της και δεν θα πρέπει να είναι υποχρεωμένη να ζήσει σε κατάσταση δουλοπαροίκου στα χώματα της ή να τα εγκαταλείψει, επειδή κάποιοι, εγκληματικά ανεύθυνοι, τα πούλησαν ή τα εκχώρησαν για να πληρώσουν τις οφειλές τους προς τις τράπεζες. Οι λογαριασμοι των γενεών δεν πρέπει να ρυθμίζονται με τους κανόνες της κοινής λογιστικής.

Υπάρχουν κάποιες στιγμές στην ιστορία που η έννομη τάξη πρέπει να καταλύεται στιγμιαία είτε για να τροποποιηθεί επειγόντως και ριζικά είτε για να καταστεί δυνατόν να θεραπευθεί μια παγιωμένη ανωμαλία της, -η γένεση της οποίας δεν είχε προβλεφθεί-, και να μπορέσει έτσι να εξασφαλισθεί η συνέχειά της.

Σε αυτό το θολό και υπερβατικό πεδίο θα πρέπει να κινηθεί μια διαπραγμάτευση, αν θέλει να είναι πραγματικά πολιτική διαπραγμάτευση και αυτό είναι το έλλειμμα πολιτικής που πρέπει να καλύψουν και η Ελλάδα και ο Νότος, αλλά και η Ευρώπη στο σύνολο της, αν θέλει να συνεχίσει να υπάρχει ενωμένη. Η άνευρη προσκόλληση σε νομικούς φορμαλισμούς είναι σκόπιμη και χρήσιμη σε καλούς καιρούς, αφού μπορεί να επιλύει προβλήματα χαμηλής έντασης, αδικώντας οριακά κάποιους και ευνοώντας εξίσου οριακά κάποιους άλλους, -η απόλυτη δικαιοσύνη άλλωστε είναι χίμαιρα-, αλλά μπορεί να αποβεί μοιραία σε έκτακτες περιστάσεις.

Με πιο απλά λόγια οι λύσεις, χονδρικά, είναι τρεις. Είτε διάλυση της Ευρωζώνης και πιθανόν και της Ε.Ε., με την σημερινή της μορφή, είτε πληρωμή του κόστους της σωτηρίας της, από αυτούς που καλώς ή κακώς, (η εξέταση αυτού του δεδομένου αποτελεί πλέον πολυτέλεια), βρίσκονται σήμερα στην θέση του κερδισμένου, με μεταφορά των πόρων που απαιτούνται για να καλυφθεί το μη βιώσιμο μέρος των χρεών των χωρών του νότου, είτε ένα δεκαετές επιδέξιο παιχνίδι ελεγχόμενου χειρισμού των κανόνων, που θα λειτουργεί διορθωτικά σε σχέση με τα ελαττώματα του κοινού νομίσματος, μέχρι την τελική θεραπεία τους, που αναγκαστικά θα πάρει καιρό. Οι γόρδιοι δεσμοί δεν λύνονται αλλά κόβονται. Προσωπικά βρίσκω την τρίτη λύση πρακτικότερη, αν και η εφαρμογή της προϋποθέτει πολιτική ενότητα, αποφασιστικότητα και, προπάντων, κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης.

Αν φυσικά εμείς αποδεχθούμε τον ρόλο του δουλοπάροικου για τα παιδιά μας, η παραπάνω συζήτηση είναι άνευ λόγου και πολύ λίγο μας αφορά.

Επιπλέον, να επισημανθεί ότι η δικαία τιμωρία κάποιων που υπερέβαλαν και έδρασαν πολλαπλασιαστικά στις επιπτώσεις, που ούτως ή άλλως θα είχε ο κακός αρχικός σχεδιασμός, είναι απαραίτητη. Στις δημοκρατίες η ικανοποίηση της αίσθησης δικαίου είναι ο θεμέλιος λίθος των πάντων και πρέπει οπωσδήποτε να ικανοποιείται.

Τέλος, είναι βέβαιο ότι το ελληνικό πρόβλημα συνιστά ειδική περίπτωση στο πλαίσιο του συνολικότερου προβλήματος της Ε.Ε., λόγω της ηθικής και αξιακής μας κρίσης, του ελλείμματος κοινωνικής συνοχής και της άνευ προηγουμένου διαφθοράς και κακοδιοίκησης,  που δρουν σωρευτικά και επιδεινώνουν σε εκρηκτικό βαθμό την, ήδη σοβαρή, συστημική ανωμαλία. 

 Πλην όμως, τα τραγικά λάθη και οι καθυστερήσεις της τελευταίας τριετίας, οι άστοχες πράξεις και οι μοιραίες παραλείψεις, τόσο οι δικές μας όσο και αυτές των εταίρων μας, οδήγησαν την χώρα σε τόσο δυσμενή θέση, σε βαθμό που η έξοδος από την κρίση θα ήταν αδύνατη ακόμη και αν, ως δια μαγείας, μπορούσε να αποκατασταθεί η ισορροπία στο εσωτερικό και να εξαφανισθούν οι συστημικοί παράγοντες στο εξωτερικό.

Η Ελλάδα δεν θα μπορέσει σε καμία περίπτωση να συνεχίσει στην Ευρώπη εάν δεν της χαρισθεί γενναιόδωρα κάτι. Τις προϋποθέσεις γι' αυτό, όμως, προϋποθέσεις κυρίως ηθικής φύσεως, μπορεί να τις δημιουργήσει μόνον η ίδια. Η ίδια, ως ενιαίο σώμα πολιτών και όχι ως ετερογενές άθροισμα αλληλοσυγκρουόμενων ομάδων συμφερόντων.

Tweet

-Η ζητιανιά πολιτικού χρόνου δεν είναι διαπραγμάτευση για την χώρα

Τι σημαίνει πολιτική διαπραγμάτευση, στο πλαίσιο ενός προσυμφωνηθέντος και κατ' ουσίαν αμετακίνητου στόχου; Είναι η αντικατάσταση ενός σχεδίου δράσης με ένα άλλο, εναλλακτικό, που αυτός που ζητά την υιοθέτησή του θεωρεί ότι θα οδηγήσει καλύτερα και αποτελεσματικότερα στο τελικό ζητούμενο. 

Καλώς ή κακώς, οι δανειστές μας έχουν συντάξει κάποιο σχέδιο. Με πολλά λάθη, βέβαια, που προκαλούνται, όμως, όχι από την τεχνική τους ανεπάρκεια αλλά από την άγνοια των συνθηκών που επικρατούν στην χώρα μας και κυρίως από την κακή εκτίμηση της θέλησης της πολιτικής τάξης να υποστηρίξει κάποιες αλλαγές και της ικανότητας της διοίκησης να τις εφαρμόσει. Έλλειμμα που οφείλεται ξεκάθαρα στην δική μας ανειλικρίνεια.

Εμείς, από την μεριά μας, ζητάμε πολιτική διαπραγμάτευση αντιδρώντας σε αυτό το σχέδιο. Αλλά χωρίς να προτείνουμε κάποιο άλλο που θα το αντικαταστήσει. Σε σχέση με την δράση, την έστω και λανθασμένη, προτείνουμε την ακινησία, εν αναμονή, προφανώς, κάποιου θαύματος. Το "δώστε μας περισσότερο χρόνο" δεν είναι σχέδιο. Ναι, να ζητήσουμε χρόνο, αλλά για ποιο πράγμα;

Ένα μικρό παράδειγμα μόνον. Οι πάντες περιφέρονται και μιλούν για ανάπτυξη, Τρία χρόνια τώρα, όμως, καμία κρατική αρχή, κανένα επιμελητήριο, κανένας συλλογικός φορέας δεν έχει κάνει κάτι που έπρεπε να είχε γίνει, με κατεπείγουσες διαδικασίες, από την πρώτη στιγμή της κρίσης. Μια χαρτογράφηση του, έστω φτωχού, παραγωγικού δυναμικού της χώρας, με σκοπό την εκτίμηση των δυνατοτήτων υποκατάστασης των εισαγωγών. Με πρώτη προτεραιότητα στον τομέα των κρατικών προμηθειών, που θα μπορούσαν, κατευθυνόμενες μαζικά σε ελληνικές επιχειρήσεις, να προσφέρουν όχι μόνον μια αναθέρμανση της οικονομίας αλλά και μια αίσθηση εμπιστοσύνης και συνεργατικής ενότητας του πληθυσμού. Και στο τέλος έναν οικονομικό πατριωτισμό.

Να, λοιπόν, ένα καλό πεδίο πολιτικής διαπραγμάτευσης, στην περίπτωση που κάποιοι από τους εταίρους μας θα προέβαλαν τυχόν αντιρρήσεις. Και τα επιχειρήματα θα ήταν πολλά, σε βάρος τους. Το καρτέλ των φίλτρων αιμοκάθαρσης, για παράδειγμα, δεν λειτουργούσε για πολλά χρόνια αυτόνομα στην χώρα. Στηρίζονταν ενεργά και δραστήρια από τους βαριά ένοχους γερμανικούς κολοσσούς. Και στηρίζεται ακόμη και σήμερα, κάτω από τα αδιάφορα μάτια της ασπόνδυλης γραφειοκρατίας των Βρυξελλών. Αλλά αυτά χρειάζονται στοιχειώδη γνώση. Και κάποιο όραμα.

Αντ' αυτού η ανίκανη πολιτική ηγεσία θυμήθηκε μόλις τώρα και ψελλίζει κάποιες ανέξοδες και πολιτικά ορθές κοινοτοπίες περί εφαρμογής των κανόνων του ανταγωνισμού και περί αυτόματης διαμόρφωσης του επιχειρηματικού και οικονομικού πεδίου από τις δυνάμεις της αυτορρυθμιζόμενης αγοράς. Η ίδια πολιτική ηγεσία, που αφού φρόντισε να οδηγήσει σε προθανάτιο στάδιο το σύνολο σχεδόν των εγχώριων επιχειρήσεων, ακόμη και των χωρίς αμφιβολία υγιών, προσπαθεί τώρα να εμφανίσει ως αποτέλεσμα προσήλωσης σε αρχές την πλήρη αδυναμία της να δράσει, επικαλούμενη μονότονα και με τρόπο ολοφάνερα ιδεοληπτικό τις ρήτρες των κοινοτικών οδηγιών και τις αρχές της επιχειρηματικής ελευθερίας. Και προτρέπει αυτές τις επιχειρήσεις, κουνώντας μάλιστα καμιά φορά αυστηρά το δάκτυλο, να σπεύσουν στο πεδίο του ανταγωνισμού για να αντιμετωπίσουν τις εύρωστες ομόλογές τους του εξωτερικού, που, έχοντας αναπτυχθεί σε υγιή περιβάλλοντα και όντας αδρά χρηματοδοτούμενες, διαθέτουν αξεπέραστο συγκριτικό πλεονέκτημα. Οι κοινοτικές οδηγίες και η ελευθερία των αγορών ως φερεντζές της τραγικής ανικανότητας και ανεπάρκειας, λοιπόν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για τις ίδιες οδηγίες που οι ελληνικές κυβερνήσεις παραβίαζαν συστηματικά και με θρασύτητα για πολλές δεκαετίες, με τεράστια ζημία για την χώρα και με μόνο σκοπό την εξυπηρέτηση άνομων, παρασιτικών συμφερόντων, που διοχέτευαν μαζικά τον δημόσιο πλούτο στα ταμεία μεγάλων επιχειρήσεων του εξωτερικού, με αντάλλαγμα ένα καλούτσικο ποσοστό στους λογαριασμούς που διατηρούσαν πολιτικοί και άλλοι εμπλεκόμενοι παράγοντες στις ελβετικές τράπεζες. Οι δεκάδες ή ακόμη και εκατοντάδες καταδικαστικές αποφάσεις του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Και, ταυτόχρονα, η πλήρης περιφρόνησή των αποφάσεων αυτών από την ελληνική διοίκηση αποδεικνύει και το κρίσιμο θεσμικό έλλειμμα του οικοδομήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία δημιούργησε μια θαυμαστή έννομη τάξη, χωρίς, όμως, να φροντίσει και για την θέσπιση των διαδικασιών εκείνων που θα εξασφάλιζαν την αναγκαστική και πιστή εφαρμογή της από τα κράτη μέλη.

Και κάτι ακόμη. Πλήθος από τις οδηγίες αυτές παραβιάζονταν και από άλλες, συνήθως τις πανίσχυρες χώρες της Ε.Ε. Την Γαλλία ή την Γερμανία για παράδειγμα. Και στις περιπτώσεις αυτές, όπως και σε μας, οι παραβιάσεις γίνονταν με την συμμετοχή ή την ανοχή της διοίκησης και της πολιτικής εξουσίας. Με σκοπό, όμως, την προαγωγή εθνικών συμφερόντων και την προστασία τοπικών επιχειρήσεων, στις οποίες παρέχονταν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, έναντι άλλων ομοειδών του εξωτερικού. 

Ας μην πάμε πολύ μακριά. Μόλις πριν λίγες ημέρες η εμφανώς ανεπαρκής ηγεσία του υπουργείου δικαιοσύνης, ανακοίνωσε ως μείζονα αποκάλυψη, -σε αναζήτηση επικοινωνιακών τεχνασμάτων ασφαλώς-, την πολύ μπαγιάτικη είδηση, σύμφωνα με την οποία κάποιες πολυεθνικές επιχειρήσεις έχουν καταβάλλει υπέρογκα πρόστιμα στις αμερικανικές αρχές και σε αρχές άλλων χωρών, μετά από παραδοχή παράνομων πρακτικών διαφθοράς στην Ελλάδα, αποδεχόμενες επώδυνους εξωδικαστικούς συμβιβασμούς. Την ίδια στιγμή, οι ίδιες αυτές βαριά ένοχες εταιρείες εξακολουθούν να προμηθεύουν με τα ακριβοπληρωμένα προϊόντα τους το ελληνικό δημόσιο, συνήθως χωρίς ανταγωνιστικές διαδικασίες, αλλά με απευθείας αναθέσεις, καταθέτοντας μάλιστα υπεύθυνες δηλώσεις, με τις οποίες βεβαιούν ότι ουδέποτε έχουν διαπράξει αδίκημα σε σχέση με την επαγγελματική τους δραστηριότητα. Χωρίς κανένας να γνωρίζει, ούτε καν αυτά τα ίδια τα επιμελητήρια, -οι δημόσιοι υπάλληλοι των οποίων συντηρούνται από την υποχρεωτική συνεισφορά των επιχειρήσεων-, αν υπάρχουν ελληνικές παραγωγικές μονάδες, που θα μπορούσαν να τις υποκαταστήσουν στην εξυπηρέτηση της εγχώριας ζήτησης.

Με την οικονομία θνήσκουσα, την χώρα παράλυτη, την μισή κοινωνία πανικόβλητη και την άλλη μισή σε αλλόφρονα κατάσταση, -έτοιμη να πάρει τον ηθικό νόμο στα χέρια της-, και χωρίς κανένα απολύτως σχέδιο παραγωγικής δράσης, ένας πλήρως αναξιόπιστος πρωθυπουργός πηγαίνει για μια ακόμη δήθεν πολιτική διαπραγμάτευση. Χάρη στις ανάγκες των εταίρων μας και για κανέναν άλλο λόγο θα του δοθεί πιθανόν λίγος ακόμη χρόνος. Όχι για να κάνει κάτι που έχει σχεδιασθεί. Αλλά μήπως και προλάβει να μην πεθάνει πολιτικά ο ίδιος και ο στρατός του μέχρι να συνηθίσουν οι  Έλληνες στην ιδέα ότι, μετά από μια σύντομη περιπλάνηση στα σαλόνια της Ευρώπης, ήρθε η ώρα να επιστρέψουν στην φυσική, την βαλκανική τους γειτονιά. Άλλωστε το δόγμα μας, τόσο καιρό τώρα σε κίνδυνο, ήταν ότι, "αυτούς έχουμε και με αυτούς θα πορευτούμε". Με άλλα λόγια, τόσοι είμαστε και τόσα μπορούμε.

Tweet