Κυριακή, Απριλίου 03, 2011

-Είναι η δημοκρατία αυτονόητη;

Ξέρω πολύ καλά ότι αυτό που λέω δεν είναι καθόλου πολιτικώς ορθόν. Και ο μόνος τρόπος για να περιοριστούν οι οργίλες αντιδράσεις αυτών που συνδιαλέγονται μαζί μου είναι να προσθέσω ότι δεν αποτελεί ούτε επιθυμία ούτε βούληση ούτε ευχή μου. Είναι απλά μια θλιβερή διαπίστωση. Θα ευχόμουν ολόψυχα να κάνω λάθος.

Σε λίγους μήνες η χώρα δεν θα μπορεί πλέον να κυβερνηθεί με δημοκρατικά μέσα. Τα θεμελιώδη προαπαιτούμενα για την διατήρηση στη ζωή του πολιτεύματος, που δεν είναι άλλα από την εμπιστοσύνη και την διάθεση συνεργασίας, τείνουν σχεδόν να εξαφανισθούν. Ο ιστός των προϋποθέσεων, που κάνει τα συμφέροντα των μονάδων ενός συνόλου να επιδιώκουν αυτόβουλα μια ελάχιστη σύγκλιση και δημιουργεί τις συνθήκες εκείνες από τις οποίες προκύπτουν οι αμοιβαίες υποχωρήσεις, που αμβλύνουν τις διαφορές και διευκολύνουν τον συντονισμό και την κοινή δράση, έχει αποσαρθρωθεί.

Πριν από έναν περίπου χρόνο μας δόθηκε η ευκαιρία να αποφύγουμε τα χειρότερα. Να κάνουμε ταμείο, να αποδεχθούμε την ανάληψη των ζημιών της κάκιστης πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής διαχείρισης του παρελθόντος και να προσγειωθούμε στο επίπεδο ζωής της Βουλγαρίας, επιδιώκοντας ένα νέο ξεκίνημα. Το γεγονός ότι αυτό έγινε υπό τις έκτακτες συνθήκες των εκβιαστικών διλημμάτων που έθετε το διεθνές περιβάλλον, συνθήκες που λίγο πολύ κατέστησαν την γενναιοδωρία των δανειστών μας μονόδρομο, δεν ευνόησε την δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων αφύπνισης και πλήρους συνειδητοποίησης της τραγικής μας κατάστασης και συντήρησε τις, ούτως ή άλλως βαθιά ριζωμένες, αυταπάτες μας. Σήμερα, έχοντας κάνει ελάχιστα πράγματα προς την κατεύθυνση της καλής χρήσης του χρόνου που μας παραχωρήθηκε, αντιμετωπίζουμε την μετατόπιση του σημείου νέας εκκίνησης σε περιοχές όλο και περισσότερο αρνητικών προσήμων. Και κάθε μέρα αναβολής της αλλαγής πορείας έχει σαν αποτέλεσμα την μετακίνηση της πραγματικής μας θέσης σε επίπεδα ακόμη χαμηλότερα. Αν σήμερα το πρότυπο της Βουλγαρίας μας φαίνεται απεχθές δεν θα αργήσει να έρθει η ώρα που θα αποτελεί ένα άπιαστο μακρινό όνειρο και έναν ποθητό στόχο.

Η βασική ευθύνη για όλα τα παραπάνω βαρύνει αυταπόδεικτα την πολιτική τάξη, η οποία είναι και η μόνη που κατείχε, και ακόμη και μέχρι σήμερα κατέχει, τα θεσμικά εργαλεία για την υλοποίηση των ουσιωδών αλλαγών που, έστω και την τελευταία στιγμή, θα μπορούσαν να σώσουν την χώρα. Όχι τόσο την οικονομία της, -η καταστροφή της οποίας έχει ήδη συντελεστεί και η επανεκκίνησή της μπορεί πλέον να γίνει μόνο από εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο-, αλλά το ίδιο το δημοκρατικό πολίτευμα. Στο σημείο μηδέν που βρισκόμαστε έχει πολύ μικρή σημασία εάν το πολιτικό προσωπικό δεν θέλησε, από δόλια ιδιοτέλεια, ή δεν μπόρεσε, από αδυναμία και ανικανότητα, να εφαρμόσει τις απαραίτητες λύσεις για την σωτηρία. Διότι, και στις δύο περιπτώσεις ελέγχεται ως ακατάλληλο και επικίνδυνο. Και ο χρόνος που απαιτείται είτε για το ξεκαθάρισμα των αμνών από τα ερίφια στις τάξεις του είτε για την "εκπαίδευση" και την "αναμόρφωση" του δεν υπάρχει. Η μοναδική λοιπόν λύση που απομένει είναι η συνολική και άνευ όρων αποχώρησή του.

Αυτό μπορεί να ακούγεται παράδοξο και, ίσως, απραγματοποίητο. Είναι, όμως, έτσι, επειδή εξετάζεται μέσα στο κλίμα του εφησυχασμού, που δημιουργεί η διατήρηση της ψευδαίσθησης ότι, αυτό το περίφημο "θα τα καταφέρουμε", δεν μπορεί παρά να σημαίνει την άνευ ετέρου και πολύ σύντομη επιστροφή μας στα επίπεδα του μέσου όρου ευμάρειας της προηγούμενης δεκαετίας. Προσεγγίζεται, με άλλα λόγια, με διάθεση σχεδόν ακαδημαϊκή και με διαδικασίες συμβατικής νοητικής ανάλυσης, χωρίς να συγκρούεται με τα βαθύτερα ένστικτα επιβίωσης των ατόμων, -ας μην μιλάμε καλύτερα για συλλογικές δομές-, που βρίσκονται ακόμη σε κατάσταση τεχνητής νάρκωσης. Η αφύπνιση των ενστίκτων αυτών, -που μοιραία δεν θα αργήσει να γίνει, όσο κάποια στρώματα του πληθυσμού θα περνούν ανυπεράσπιστα και αβοήθητα το κατώφλι της φτώχιας-, θα απελευθερώσει ανεξέλεγκτες πρωτόγονες δυνάμεις αυτοπροστασίας, με μηδενικές διαθέσεις λογικής αντιπαράθεσης και συνδιαλλαγής, για την οποία άλλωστε κανένα από όλα τα ετερόκλητα μέρη του πληθυσμού δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένο. Υπό τις συνθήκες αυτές κάθε έννοια κανόνα παύει να υφίσταται, η έννομη τάξη καταρρέει και επικρατεί το χάος και η ταχύτατη και ανεξέλεγκτη φθορά. Οι σταθερές καταργούνται και το έως πριν μια στιγμή αδιανόητο γίνεται απτή πραγματικότητα.

Τα σημάδια στον ορίζοντα είναι ήδη εμφανή. Όλοι μιλούν για την ανάγκη της αναδιάρθρωσης του χρέους και προετοιμάζουν μεθοδικά το έδαφος. Κανείς όμως, -από όσους ασφαλώς διαθέτουν φωνή με επαρκή διείσδυση στα ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού-, δεν μπαίνει στον κόπο να εξηγήσει ότι, πλην της λογιστικής διάστασης, που αφορά την προσωρινή τακτοποίηση των αριθμών, η αναδιάρθρωση θα έχει και ένα βαρύτατο εσωτερικό οικονομικό κόστος. Και κανείς δεν κάνει το παραμικρό για να προετοιμάσει το πλέον απαραίτητο συνοδευτικό στοιχείο που θα την καταστήσει μεσοπρόθεσμα αποτελεσματική. Την λήψη, δηλαδή, όλων εκείνων των προνοιών και των μέτρων που θα επιμερίσουν με δικαιοσύνη το κόστος αυτό σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας. Η φυσική δυσφορία που προκαλούν η στέρηση και η ανέχεια υποφέρεται. Όταν, όμως, στην δυσφορία αυτή, προστεθεί και το βαθύ αίσθημα της αδικίας, το βάρος γίνεται αβάστακτο.

Σε λίγους μήνες, λοιπόν, η χώρα δεν θα μπορεί να κυβερνηθεί με συμβατικά δημοκρατικά μέσα. Και σίγουρα δεν θα μπορεί να κυβερνηθεί από αυτούς που όχι μόνον την οδήγησαν στο σημερινό κατάντημα, αλλά απέφυγαν έστω και την ύστατη ώρα να αποτρέψουν την διολίσθησή της στην έσχατη απαξίωση. Θα πρέπει, ωστόσο, κάπως να κυβερνηθεί.

buzz it!

6 σχόλια:

Α.Α.Τ. είπε...

Πώς να είναι η δημοκρατία αυτονόητη όταν έχει συμβεί αυτό:

"Ο ιστός των προϋποθέσεων, που κάνει τα συμφέροντα των μονάδων ενός συνόλου να επιδιώκουν αυτόβουλα μια ελάχιστη σύγκλιση και δημιουργεί τις συνθήκες εκείνες από τις οποίες προκύπτουν οι αμοιβαίες υποχωρήσεις, που αμβλύνουν τις διαφορές και διευκολύνουν τον συντονισμό και την κοινή δράση, έχει αποσαρθρωθεί."

Δεν ξέρω αν θα γίνει κάτι μαγικό ή αν θα έρθει ο, από μηχανής, θεός να αναλάβει δράση, αλλά άλλη προοπτική δεν διαβλέπω στο τρέχον σκηνικό. Πάμε προς το χειρότερο.

Και επειδή, Έρμιππε, μίλησες για "ανεξέλεγκτες πρωτόγονες δυνάμεις αυτοπροστασίας, με μηδενικές διαθέσεις λογικής αντιπαράθεσης και συνδιαλλαγής", μπορώ να πω ότι κάθε μέρα που περνάει, το αντιλαμβάνομαι όλο και περισσότερο είτε στους γύρω είτε στον εαυτό μου.

Ένα μικρό χθεσινό περιστατικό είναι το εξής:
Ήμουνα στην αρχή της Λ. Βασ. Σοφίας, κατεβαίνοντας προς κέντρο (στο Ιπποκράτειο) και είχα πάρει τη δεξιά λωρίδα, σκοπεύοντας να στρίψω παρακάτω.
Στο σημείο όπου οι 3 λωρίδες γίνονται 4, λόγω της στάσης του τρόλλεϋ, βλέπω από τον καθρέφτη να έρχεται από πίσω ταξιτζής (από την μεσαία λωρίδα!) για να μπεί στη λωρίδα του τρόλλεϋ και να προσπεράσει (όταν βρει την ευκαιρία) όλη τη σειρά των αυτοκινήτων που περιμέναμε.
Ενστικτωδώς, έκανα το αυτοκίνητο δεξιά και του έκλεισα το δρόμο τόσο ώστε να μην μπορεί να περάσει.
Άρχισε να φωνάζει αλλά είχα γίνει "turbo" και πείσμωσα.
Όσο προχωρούσαμε σημειωτόν, δεν τον άφησα να περάσει μέχρι που ξέμεινε στο τέρμα της 4ης λωρίδας περιμένοντας να πάρει σειρά.
Ξέρω ότι (εκτός από του να θεωρηθώ απολίτιστος κλπ. από αναγνώστες) μπορεί να κατέληγα σε καυγά, στο τμήμα ή οτιδήποτε άλλο και να έχανα και τη μέρα μου.
Είχα αποφασίσει όμως! Δεν θα επέτρεπα στον εαυτό μου να αδικηθώ με οποιοδήποτε κόστος (ακόμα και αν τις έτρωγα).
Από χθές το σκέφτομαι το περιστατικό. “Βγήκε” αυθόρμητα και αυτός είναι ο κίνδυνος!

ΕΡΜΙΠΠΟΣ είπε...

Σε λίγο ΑΤΤ αυτός ο "αυθορμητισμός" θα αρχίσει να εκδηλώνεται στις εφορίες, στα ΚΕΠ, στα γραφεία των υπουργείων, μπροστά στο απλωμένο χέρι του γιατρού στα νοσοκομεία και σε δεκάδες άλλα σημεία. Ποιος και με ποιο ηθικό απόθεμα θα μπορέσει τότε να επιβάλλει την τάξη και την συνεργασία; Αν αύριο εκδηλωθεί μαζική άρνηση πληρωμής των λογαριασμών της ΔΕΗ (και της ΕΡΤ μαζί - αυτής των χιλιάδων χορτασμένων μόνιμων υπαλλήλων που οι μισοί δεν ξέρουν κατά που πέφτει ο τόπος εργασίας τους) σε πόσες χιλιάδες σπίτια θα κόψει το ρεύμα η εταιρεία; Και τι θα ακολουθήσει αν τολμήσει να το κάνει. Ακόμη χειρότερα; Τι θα γίνει στην περίπτωση που δεν το κάνει; Αρχίζουμε μάλλον να βαδίζουμε σε τεντωμένο σχοινί.

Ανώνυμος είπε...

Μεγάλη αναταραχή-ωραία κατάσταση

Την ευαγγελίζονται και, ακόμα χειρότερα, την δρομολογούν αρκετοί. Ο καθένας με τους δικούς του ιδιοτελείς στόχους, που μάλλον δεν ταυτίζονται με αυτό που λέμε "κοινό καλό". Και δεν βλέπω το πώς θα τους στείλουμε στα αζήτητα όλους αυτούς

Στάθης Δ

Σπύρος Ντόβας είπε...

Αν "δεν μπορεί να κυβερνηθεί με συμβατικά δημοκρατικά μέσα" και "σίγουρα όχι από αυτού που την οδήγησαν εδώ" αλλά "πρέπει να κυβερνηθεί", πως φαντάζεσαι ότι θα κυβερνηθεί? Από ποιους? Επί τη βάσει ποιας ισχύος?

Unknown είπε...

Η δημοκρατία σίγουρα δεν είναι αυτονόητη, άλλωστε χρειάζονται πολλές προϋποθέσεις για να μπορεί να εφαρμοστεί.

Όμως ούτε κάποιο άλλο "πολίτευμα" εγγυάται λύση, εγγυάται μόνο διευκόλυση της επιβολής απόψεων. Οπότε δεν μένει τίποτε άλλο παρά η προσπάθεια...

Panos Konstantinidis είπε...

Η Δημοκρατία είναι αυτονόητη, η ρεπάμπλικα όχι.