"Θα πρέπει να γίνει συνείδηση όλων ότι ο τελικός κριτής της νομιμότητας, της προάσπισης όλων των δικαιωμάτων των πολιτών και της διατήρησης του κράτους δικαίου είναι η δικαστική λειτουργία. Νόσφιση ή προσπάθεια νοσφίσεως από οποιοδήποτε άτομο ή άλλο όργανο εξουσίας εμπίπτουσας στο πεδίο της δικαστικής λειτουργίας, όχι μόνον δεν είναι νοητή αλλά αντίκειται ευθέως στο Σύνταγμα. "
Αυτά δήλωσε ο σεβαστός εισαγγελέας του Αρείου Πάγου κ. Σανιδάς, την Κυριακή που μας πέρασε στην Γενική Συνέλευση της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος. Υπερασπιζόμενος την αυστηρή προστασία του Συντάγματος μέσω της πλήρους κατάλυσής του. Θα μου πείτε, είναι λανθασμένες οι παραπάνω διαπιστώσεις; Ασφαλώς και όχι. Είναι ορθότατες. Ε τότε! Που βρίσκεται η απάτη;
Μα είναι προφανές! Στο γεγονός ότι αυτός που επιχειρεί την νόσφιση εξουσίας, αυτός δηλαδή που καταλύει το Σύνταγμα, έχοντας σκοπό δήθεν να το προστατεύσει, δεν είναι άλλος από τον ίδιο τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Ο οποίος συνειδητά, ταυτίζοντας τον σκοπό με το μέσον, ανατρέπει πλήρως την έννοια του κράτους δικαίου, που υποτίθεται ότι θέλει να υπηρετήσει, και μας επιστρέφει στην μακρινή προ γαλλικής επαναστάσεως εποχή.
Ο κ. Σανιδάς εκκινεί από την κατά βάση ορθή παραδοχή σύμφωνα με την οποία η λειτουργία των συστημάτων καταγραφής και παρακολούθησης που διαθέτει η ελληνική αστυνομία υπηρετεί την δημόσια ασφάλεια και υπό την έννοια αυτή το δημόσιο συμφέρον. Ο κ. εισαγγελέας, όμως, εξετάζει το ζήτημα αυτό μονοδιάστατα, αρνούμενος ακόμη και τον παραμικρό υπαινιγμό σύμφωνα με τον οποίο είναι πολύ πιθανόν το δικαίωμα των πολιτών στην ασφάλεια να συγκρούεται με άλλο εξίσου ισχυρά προστατευόμενο έννομο αγαθό των ιδίων. Που στην περίπτωση που συζητάμε δεν είναι άλλο από την προστασία της προσωπικής τους ζωής. Στο σημείο αυτό δημιουργείται η πρώτη σύγχυση. Ο ανώτατος δικαστής έχει ήδη βρεί ποιό είναι το σωστό. Έχει δηλαδή προσδιορίσει τον αγαθό σκοπό, αποφεύγοντας όμως να διατρέξει όλο το φάσμα της συνταγματικής έννομης τάξης και να προχωρήσει στις απαραίτητες σταθμίσεις.
Στην συνέχεια ο κ. Σανιδάς προχωρά με ένα ασυγχώρητο νομικό άλμα. Επιχειρώντας με πρωτότυπο, και ασφαλώς παράνομο τρόπο, να εξασφαλίσει ακλόνητα αποδεικτικά στοιχεία για τις μελλοντικές ποινικές δίκες που ενδεχομένως θα διενεργήσει, -με κατηγορουμένους τους δράστες των υποθετικών επεισοδίων-, ξεχνά πολύ εύκολα ότι από νομικής απόψεως είναι άλλο πράγμα οι ενέργειες της διοίκησης που στοχεύουν στην καταπολέμηση του εγκλήματος και άλλο πράγμα το έγκλημα αυτό καθευατό. Και ότι, σύμφωνα πάντα με το Σύνταγμα, κάθε φορέας δραστηριότητας διαθέτει το προνόμιο να δικάζεται από τον φυσικό δικαστή που του έχει ορίσει ο νόμος. Ξεχνά εν προκειμένω ότι ενώ οι εγκληματικές πράξεις δικάζονται από την ποινική δικαιοσύνη, -ανώτατος λειτουργός της οποίας είναι και ο ίδιος-, οι ενέργειες της διοίκησης έχουν τοποθετηθεί από τον νομοθέτη σε ριζικά διαφορετικό επίπεδο. Και, σύμφωνα με ρητή απαίτησή του, κρίνονται αποκλειστικά από την διοικητική δικαιοσύνη. Της οποίας την ανώτατη εποπτεία δεν διαθέτει ο Άρειος Πάγος αλλά το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ένα άλλο ανεξάρτητο Ανώτατο Δικαστήριο του οποίου οι αρμοδιότητες δεν συναντώνται σε κανένα επίπεδο με αυτές του κ. Σανιδά.
Έτσι η νόσφιση εξουσίας για την οποία είναι υπόλογος ο κ. Σανιδάς είναι πολλαπλή. Αφενός επειδή οικειοποιήθηκε παράνομα το δικαίωμα να αποφανθεί ο ίδιος σχετικά με την νομιμότητα μιας διοικητικής πράξης (διότι ας μην κρυβόμαστε, με απόφαση ισοδυναμεί η "γνωμοδότηση" του και εν πλήρη επιγνώσει ως τέτοια την εξέδωσε) και με τον τρόπο αυτό παραβίασε τις σαφείς διαχωριστικές γραμμές που έχει θεσπίσει ο συντακτικός νομοθέτης μεταξύ της ποινικής και της διοικητικής δικαιοσύνης. Και αφετέρου διότι, εν τοις πράγμασι, και κατά παράβαση κάθε έννοιας αρμοδιότητας, εξέδωσε λάθρα μια οιονεί διοικητική πράξη, με την οποία κατ΄ ουσίαν διέταξε την (σε κάθε περίπτωση προθυμότατη) ελληνική αστυνομία να θέσει σε λειτουργία το επίμαχο σύστημα παρακολούθησης των δημοσίων χώρων.
Είναι φανερό ότι ο περί ου ο λόγος ανώτατος δικαστής αποφάσισε να εγκαταλείψει το πεδίο της αρμοδιότητας του και να παίξει το παιχνίδι της κυβέρνησης διασχίζοντας πλησίστιος τον ποταμό προς στην όχθη της πολιτικής. Το παιχνίδι μιας κυβέρνησης που αφού πέρασε μια "γονιμη" 5ετια στην αντιπολίτευση, ζητώντας με φανατική επιμονή την ίδρυση δεκάδων ανεξάρτητων αρχών με αρμοδιότητες επί παντός επιστητού, τώρα προσπαθεί για ιδιοτελείς λόγους να τις καταργήσει. Μια και θεωρεί πλέον ότι αποτελούν ανάχωμα στην καθεστωτική της λογική.
Ο κ. Σανιδάς δεν ενήργησε ως δικαστής. Απλά, ως αναλώσιμος εντολοδόχος της εκτελεστικής εξουσίας, έθεσε το υψηλό κύρος της περίζηλης θέσης του, -κύρος που ανήκει περισσότερο στον θεσμό που εκπροσωπεί και πολύ λιγότερο στον πρόσωπο του-, στην υπηρεσία της φθηνής πολιτικής. Και απευθύνθηκε ως κοινός δημαγωγός στους ανυποψίαστους αφελείς πολίτες που φοβούνται για την ασφάλεια του αυτοκινήτου τους. Χωρίς να αντιλαμβάνονται οι δυστυχείς ότι ο μόνος τρόπος που μπορεί να εξασφαλίσει αποτελεσματικά τον ήσυχο ύπνο των ανίσχυρων δεν είναι άλλος από αυτήν την ίδια την περιφρούρηση των θεσμών και της νομιμότητας.
Αναρτήσεις
6 σχόλια:
Έρμιππε,
νομίζω ότι έχουμε μπερδέψει τα μπούτια μας. Ειδικά αυτές οι "ανεξάτητες" αρχ'ες, ήρθαν, έχω την εντύπωση, για να βάλουν την ταφόπλακα σε ένα σύστημα δικαιοσύνης που καταρέει.
Ο κ Σανιδάς επανέλαβε το αυτονόητο: η εξουσία που ασκεί η δικαιοσύνη πρέπει να ασκείται ΜΟΝΟ από δικαστικούς.
Άλλωστε για το θέμα το καμερών έχει δοθεί και σχετικό προσχέδιο. Σε γενικές γραμμές νομίζω ότι συμφωνώ με το νομοσχέδιο το οποίο κατατέθηκε.
Και το ύψιστο ανθρώπινο δικαίωμα, αυτό της ζωής προστατυεύεται, και τα εναπομείναντα δικαιώματα του ανθρώπου θίγονται όσο το δυνατό λιγότερο.
Επιπλέον, φαίνεται ότι εναρμονίζεται επιτέλους και το δίκαιο μας τόσο με κοινοτικές οδηγίες, όσο και με αποφάσεις του ευρωπαϊκού δικαστηρίου ανθρώπινων δικαιωμάτων για τη χρήση καμερών. Ουσιαστικά η γνωμοδότηση του κ Σανιδά, που προέρχεται κι από ανάλογες αποφάσεις ανώτατων ευρωπαϊκών, αλλά κι από την ευρωπαϊκή νομολογία.
Βέβαια, αν δεν είχαμε την ατυχέστατη, κι απ' ότι φαίνεται μη σύννομη παρέμβαση της ΑΠΠΔ, τότε όλα αυτά θα είχαν γίνει πιο κατανοητά κι από τον υπόλοιπο κόσμο.
@cacofonix
Νομίζω πως ακόμη δεν με έχεις καταλάβει. Δεν με ενδιαφέρει η ουσία της άποψης Σανιδά και δεν ασχολήθηκα με αυτήν ούτε στο ποστ ούτε και στα σχόλια που άφησα στην δική σου ιστοσελίδα. Αυτό που με απασχολεί, και νομίζω πως θα έπρεπε να απασχολεί τον καθένα, είναι η ανάγκη για προσκόλληση στους νόμους, ακόμη και εάν αυτοί είναι κακοί, και όχι το προσπέρασμα τους όταν δεν τους βρίσκουμε του γούστου μας. Μας αρέσει δεν μας αρέσει η ΑΠΠΔ υπάρχει και διαθέτει από τον νόμο συγκεκριμένες αρμοδιότητες. Σε αντίθεση με όσα προσπαθεί να υπονοήσει ο κ. Σανιδάς η άσκηση αυτών των αρμοδιοτήτων ελέγχεται δικαστικά και αρμόδιο δικαστήριο για τον έλεγχο της είναι το ΣτΕ. Αυτό και μόνον αυτό και κανένας άλλος. Επιπλέον η όποια απόφαση του ΣτΕ δεν χρήζει επικύρωσης από τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και σε καμία περίπτωση δεν υπόκειται στον έλεγχο του. Αυτά λέει ο νόμος και αυτά οφείλουμε να σεβαστούμε. Μόνος αρμόδιος να αλλάξει το θεσμικό αυτό καθεστώς είναι η Βουλή των Ελλήνων, είτε σε επίπεδο Συντάγματος είτε σε επίπεδο εκτελεστικών νόμων. Μέχρι να τα αλλάξει όμως ισχύουν.
Ας τα αλλάξει λοιπόν και ας βάλει κάμερες μέχρι και στους καμπινέδες μας. Τότε θα πρέπει να υπακούσουμε. Και εάν δεν μας αρέσει να ψηφίσουμε τον Τσίπρα για να τα ξαναλλάξει.
Είχα διαβάσει το post, όμως δεν το είχα καταλάβει μέχρι να κάνεις το παραπάνω σχόλιο!
Σε ένα παρόμοιο συμπέρασμα έχω καταλήξει κι εγώ τα τελευταία τρία χρόνια: η ρίζα της κακοδαιμονίας στην Ελλάδα είναι η έλλειψη αυτού που οι Άγγλοι ονομάζουν: rule of law (πώς αποδίδεται στα ελληνικά;). Η έλλειψη της κατανόησης πως ο νόμος πρέπει να ισχύει πάντα και για όλους -τελεία και παύλα.
Με ενοχλεί πολύ η στάση του Συνασπισμού επάνω σ' αυτό το θέμα: ναι μεν κράτος δικαίου, όμως το νομικό πλαίσιο δεν είναι δημοκρατικά νομιμοποιημένο, οπότε δικαιούνται τα "κινήματα πολιτών" να το καταλύουν στην πράξη. Ή αλλιώς, με τα λόγια του Αλαβάνου προς τους μαθητές, εφόσον το εκπαιδευτικό σύστημα είναι απάνθρωπο, αντιγράψτε κι εσείς από το διπλανό σας.
Είχα τσακωθεί εδώ μ' έναν τύπο του Συνασπισμού γι' αυτό το θέμα (διάβασέ το, το post είναι για τις κάμερες και τα σχόλια έχουν αναφορά στο blog σου).
Στο 2ο σχόλιο του Νικόλα υπάρχει και η σχετική "Φόρμουλα του Συνασπισμού Περί Light Κατάλυσης των Νόμων".
Ελπίζω το σχόλιό μου να κολλάει στο θέμα!
@Κουνούπι
Rule of law. Θα έλεγα μάλλον ότι θα έπρεπε να μεταφραστεί ως "κυριαρχία του νόμου". Και η έλλειψη αυτή είναι, όπως πολύ σωστά λες, το μόνο και πραγματικό πρόβλημα της χώρας.
Περιπτώσεις στις οποίες οι θεσμοί καταρρέουν ή αδρανούν οδηγούν αργά ή γρήγορα σε τυπικές ή άτυπες δικτατορίες. Διότι τότε είναι που διάφοροι αυτόκλητοι σωτήρες αναλαμβάνουν να δράσουν με κριτήριο την προσωπική τους ερμηνεία για την λαϊκή βούληση. Ερμηνεία που μπορεί να είναι ιδιοτελής ή ανιδιοτελής. Δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Σήμερα οι απόψεις του κ. Σανιδά, που δρα εξωθεσμικά, μας αρέσουν. Αν του επιτραπεί να συνεχίσει (που του επετράπη ήδη) θα πρέπει να περιμένουμε ότι η δυνατότητα του να δρα ανέλεγκτα και με κριτήριο τις δικές του ερμηνείες, (για το καλό μας πάντα - έτσι θα λέει), αυτό θα οδηγήσει αύριο μεθαύριο σε άλλες αποφάσεις που πιθανόν δεν θα μας βρίσκουν σύμφωνους. Πως θα μπορέσουμε τότε να τον σταματήσουμε; Αυτόν ή οποιονδήποτε άλλον;
Ο σαφής και απόλυτος διαχωρισμός του σκοπού από το μέσο βρίσκεται στον σκληρό πυρήνα της σύλληψης του κράτους δικαίου. Ο σκοπός, όσο αγαθός και επιθυμητός και αν είναι, δεν αρκεί για να νομιμοποιήσει από μόνος του το μέσον που χρησιμοποιείται για την επίτευξη του. Εάν το μέσον δεν υπάρχει τότε θα πρέπει να δημιουργηθεί με τις νόμιμες διαδικασίες. Μέχρι τότε ο αγαθός σκοπός θα πρέπει να περιμένει. Και αυτό διότι το μεγαλύτερο προνόμιο και δικαίωμα μας είναι να ζούμε σε μια πολιτεία στην οποία θα γνωρίζουμε εκ των προτέρων και με ακρίβεια τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις μας. Καθώς και τα αυστηρά προσδιορισμένα όρια μέσα στα οποία επιτρέπεται να ασκούν τις εξουσίες τους αυτοί που έχουν εξουσιοδοτηθεί για τον σκοπό αυτό στο όνομα μας.
Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι σε ένα κράτος δικαίου ο δημόσιος λειτουργός δεν διαθέτει ελεύθερη βούληση. Αντίθετα βούληση του είναι αυτό που προβλέπει ο νόμος. Και μόνον αυτό.
Δεν θέλω να διαφωνήσω μαζί σου, αλλά εξακολουθώ να επιμένω, συγνώμη για την χοντροκέφαλη επιμονή μου, ότι ο Σανιδάς δεν παρέκαμψε ούτε το γράμμα του νόμου ούτε οτιδήποτε άλλο.
Άλλωστε αυτά που υποστήριξε, γίνονται σε όλες τις υπόλοιπες χώρες της ελεύθερης Ευρώπης, και σε τελική ανάλυση, με ή χωρίς νόμους, μέ ή χωρίς "ανεξάρτητες" αρχές, έπρεπε να ισχύουν κι σ' εμάς. Αυτό βέβαια το έχουμε αποδεχθεί, επειδή το Ευρωπαϊκό δίκαιο υπερισχύει του Εθνικού.
Κι έτσι λοιπόν η περίφημη αυτή αρχή, αντί να περιορισθεί στα νομότυπα καθήκοντά της, και να προσδιορίσει με ακρίβεια τις διαδικασίες προστασίας από την καταγραφή, όπως αυτές ισχύουν με βάση τον Ευρωπαϊκό νόμο και προηγούμενο, η επιτροπή σήκωσε μπαϊράκι, και υπερέβει ακόμη και το καταστατικό. Απ' όσο γνωρίζω έχει ήδη υποβληθεί, ταυτόχρονα με την "απόφαση" της "ανεξάρτητης" αρχής αίτηση αναίρεσης στο ΣτΕ που έχει γίνει δεκτή.
Ο Σανιδάς απλά αποτύπωσε το νομικό πλαίσιο, που ούτως ή άλλως έπρεπε να ισχύει.
Αν κάποιος πρέπει να κατηγορηθεί ότι δεν κράτησε το "γράμμα του νόμου" (rule of law?) είναι η ίδια η ΑΠΠΔ που έχει υπερβεί και το καταστατικό της αλλά και το κοινοτικό δίκαιο με τις ανόητες κι "out of rule of law" αποφάσεις της.
Ελπίζω να μην έχω καταχρασθεί το χώρο σου. Για μένα το θέμα έκλεισε με την κατάθεση του σχετικού νόμου, που απ' ότι φαίνεται είναι στο σωστό δρόμο, και μας εναρμονίζει και με τις προοδευμένες χώρες. Και που φυσικά δεν έχει καμία σχέση με αυτό που αποφάσισε η αρχή...
@cacofonix
Ίσως δεν καταλαβαίνεις ότι είναι άλλο πράγμα η πολιτική με τα "θα έπρεπε", "ισως", "νομίζω", "φαίνεται" κ.λ.π. και άλλο πράγμα το διοικητικό δίκαιο που είναι επιστήμη και μάλιστα (σε σχέση με τους άλλους κλάδους του δικαίου) επιστήμη ακριβείας.
Εν προκειμένω λοιπόν προβλέπεται ότι οι οδηγίες της Ε.Ε., τις οποίες επικαλείσαι, δεν ισχύουν αυτούσιες αλλά μέσω των εσωτερικών κανόνων δικαίου που θεσπίζει το κάθε κράτος μέλος για την εφαρμογή τους. Το εάν οι εσωτερικοί αυτοί κανόνες επιτυγχάνουν ή όχι την συμμόρφωση των επί μέρους εθνικών εννόμων τάξεων με τις κατευθυντήριες γραμμές των οδηγιών κρίνεται από τα εθνικά δικαστήρια (με αποφάσεις και όχι με γνωμοδοτήσεις). Και εάν αυτά δηλώσουν αδυναμία ορθής ερμηνείας, ή κατά την άποψη της Επιτροπής της Ε.Ε. ερμηνεύσουν λανθασμένα τις οδηγίες, από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων μετά από προδικαστικό ερώτημα ή προσφυγή της Επιτροπής αντίστοιχα.
Βασική και απαράβατη αρχή επίσης είναι ότι τα πάσης φύσεως δικαστήρια δεν εκδίδουν αποφάσεις αυτοβούλως και αυτομάτως επί παντός επιστητού αλλά αποφαίνονται μόνον όταν ασκηθούν ενώπιον τους τα προβλεπόμενα νόμιμα ένδικα μέσα από κάθε ενδιαφερόμενο που διαθέτει έννομο συμφέρον.
Εν όψει των παραπάνω είναι προφανές ότι ακόμη και εάν, όπως αόριστα ισχυρίζεσαι, οι διατάξεις της εσωτερικής μας έννομης τάξης δεν συμφωνούν με τις κοινοτικές οδηγίες το ζήτημα αυτό πρέπει να κριθεί από τα αρμόδια εθνικά δικαστήρια όταν και εάν τεθεί υπ΄ όψιν τους ή από το ΔΕΚ. Στην περίπτωση μας αρμόδια εθνική δικαιοδοτική αρχή είναι το ΣτΕ. Επιπλέον μέχρι να εκδοθεί σχετική δικαστική απόφαση για το έαν η πράξη της αρχής ήταν παράνομη (ή για το έαν ήταν νόμιμη αλλά στηριχθηκε σε νόμο που αντίκειται σε κοινοτική οδηγία - δηλαδή ήταν εμμέσως παράνομη) ισχύει το τεκμήριο νομιμότητας που καθιστά κάθε διοικητική πράξη οιονεί νόμιμη και εκτελεστή.
Τέλος για πολλοστή φορά πρέπει να σου πω ότι το ΣτΕ δεν έχει ακόμη εκδώσει απόφαση για το επίμαχο ζήτημα. Και για να είμαστε πιο ακριβείς το ΣτΕ δεν εκδίδει αποφάσεις "αναίρεσης" όπως ο Άρειος Πάγος αλλά αποφάσεις "ακύρωσης".
Εάν δεν μπορούμε να συυννενοηθούμε και τώρα λυπάμαι πολύ.
Δημοσίευση σχολίου